overzicht

Angst, depressie en kijk op eigen gezondheid speelden belangrijke rol bij sterfte tijdens pandemie

Corona

Gepubliceerd: 07-05-2024

Kwetsbare zeventigplussers die tijdens de coronapandemie de zorg vermeden, stierven vaker dan mensen die wel naar de dokter gingen. Deze ouderen hadden meer last van angst en depressie dan hun leeftijdsgenoten. Met name deze klachten in combinatie met de kijk op hun eigen gezondheid spelen een belangrijke rol bij sterfte. Dat blijkt uit een studie van het Erasmus MC.

‘De relatie tussen zorgmijding en sterfte die we onderzochten leek zo logisch’, vertelt promovendus Marije Splinter van de afdeling Epidemiologie van het Erasmus MC. En die relatie is er ook: mensen die de dokter vermeden, hadden tijdens de coronapandemie een twee keer hoger risico op overlijden dan hun leeftijdsgenoten die wel naar de dokter gingen.

Maar bij het ontrafelen van de relatie tussen zorgmijding en sterfte bleek vooral de lage mentale en fysieke zelfwaardering van hun gezondheid een rol te spelen. Dit publiceren Splinter en haar collega’s in het Britse vakblad voor huisartsgeneeskunde, British Journal of General Practice. ‘Deze kwetsbare ouderen die zorg vermeden, kampten vaker met angst en depressie dan hun leeftijdsgenoten die de dokter wel bezochten. Ook vonden ze dat ze een matige of slechte gezondheid hadden.’

Tegenstrijdig

De bevindingen brengen aan het licht dat de relatie tussen zorgmijding en sterfte minder sterk is dan de onderzoekers in het begin vermoedden. ‘We dachten dat af- of uitstel van het doktersbezoek een belangrijke rol zou spelen bij sterfte. Maar als we inzoomen op de ouderen met angst en depressie, dan valt de relatie tussen zorgmijding en sterfte weg’, volgens Splinter.

Het blijft de vraag of deze ouderen niet waren overleden als ze de dokter wel hadden bezocht. ‘Het is een tegenstrijdig verschijnsel dat kwetsbaren die de zorg het meest nodig hebben, deze minder vaak ontvangen’, vult epidemioloog en huisarts in opleiding Silvan Licher aan.

Toegankelijkheid

In zijn dagelijks werk in de huisartspraktijk herkent Licher wat hij ziet in de studie. ‘Iedere huisarts kent in zijn of haar praktijk patiënten die medisch kwetsbaar zijn en beperkte middelen of kennis hebben die hun toegang tot zorg beïnvloeden. Deze groep kwam extra onder druk te staan tijdens de pandemie. Zeker toen de huisartsen hun spreekuren beperkten om meer zorg te bieden aan coronapatiënten. Deze studie leert ons dat wij aandacht moeten blijven houden voor deze kwetsbare groep patiënten, juist in tijden van crises.’

De onderzoekers hamerden na eerder onderzoek op de toegankelijkheid van zorg. Tijdens de eerste landelijke persconferenties werd gezegd: ga alleen naar de dokter als het echt nodig is. ‘Dat moet een volgende keer anders. Want niet iedereen kan die inschatting goed maken en niet alle medische klachten zijn altijd even duidelijk. Nu weten we beter: de zorg open houden is belangrijk, maar daarmee voorkomen we zorgmijding niet. Het is een structureel, maatschappelijk probleem, dat tijdens de pandemie is uitvergroot’, besluit Splinter.

De Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO)-studie

Voor deze studie maakten de onderzoekers gebruik van de Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO)-studie, ook wel Rotterdam Study genoemd, in Ommoord. Van de 5656 deelnemers die de vragenlijst over hun medische klachten tijdens de pandemie beantwoorden, gaven 1143 aan dat ze ondanks hun ervaren symptomen geen zorg hadden gezocht. In totaal overleden 293 deelnemers voor 1 januari 2023. In de kwetsbare groep overleden 93 deelnemers, 2 keer meer dan de groep die geen zorg meed.

Bron: Erasmus MC/  Elaine Berghout

Lees hier eerdere artikelen over corona

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

Overig nieuws


15-07-2025 - NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend
15-07-2025 - Zorgen over toename ADHD
14-07-2025 - Dieren in het nieuws
14-07-2025 - De meerwaarde van psychotherapie met paarden
14-07-2025 - Blijvende littekens: hoe jeugdtrauma's doorwerken in het volwassen leven
14-07-2025 - Het Aardvarken
14-07-2025 - De autonome route, zelfbeschikking over het levenseinde
14-07-2025 - Ben ik echt?
14-07-2025 - De podcasts
14-07-2025 - De bibliotheek
10-07-2025 - Onderzoek MIND: AI voorziet in behoefte
10-07-2025 - Uitwerking cao gereed
09-07-2025 - Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie
09-07-2025 - VR succesvol in behandeling psychoses
08-07-2025 - Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd
08-07-2025 - Ton Vink in bestuur De Hoop Groep
08-07-2025 - LVVP wint kort geding tegen NZa
04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven
02-07-2025 - Tanja Berger in bestuur NVvP
01-07-2025 - Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid
01-07-2025 - Janna Vrijsen hoogleraar Transdiagnostische psychopathologie
30-06-2025 - Wij kijken niet mee
30-06-2025 - Hoe ziet innovatie in de jeugd-ggz er concreet uit?
30-06-2025 - POET: een online emotieregulatietherapie voor jongeren met psychische klachten
30-06-2025 - Bij jongeren veerkracht weven na trauma
30-06-2025 - A NICE DAY
30-06-2025 - Gelukkig gelabeld, van ADHD tot angststoornis: een zoektocht naar mentale gezondheid
30-06-2025 - Wachtlijsten verkort door andere aanpak lichtere problemen?
30-06-2025 - De podcasts

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend

  • Zorgen over toename ADHD

  • Dieren in het nieuws

    van de redactie
  • De meerwaarde van psychotherapie met paarden

    door Leendert Douma
  • Blijvende littekens: hoe jeugdtrauma's doorwerken in het volwassen leven

    door Willem Gotink

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio