overzicht

Angst, depressie en kijk op eigen gezondheid speelden belangrijke rol bij sterfte tijdens pandemie

Corona

Gepubliceerd: 07-05-2024

Kwetsbare zeventigplussers die tijdens de coronapandemie de zorg vermeden, stierven vaker dan mensen die wel naar de dokter gingen. Deze ouderen hadden meer last van angst en depressie dan hun leeftijdsgenoten. Met name deze klachten in combinatie met de kijk op hun eigen gezondheid spelen een belangrijke rol bij sterfte. Dat blijkt uit een studie van het Erasmus MC.

‘De relatie tussen zorgmijding en sterfte die we onderzochten leek zo logisch’, vertelt promovendus Marije Splinter van de afdeling Epidemiologie van het Erasmus MC. En die relatie is er ook: mensen die de dokter vermeden, hadden tijdens de coronapandemie een twee keer hoger risico op overlijden dan hun leeftijdsgenoten die wel naar de dokter gingen.

Maar bij het ontrafelen van de relatie tussen zorgmijding en sterfte bleek vooral de lage mentale en fysieke zelfwaardering van hun gezondheid een rol te spelen. Dit publiceren Splinter en haar collega’s in het Britse vakblad voor huisartsgeneeskunde, British Journal of General Practice. ‘Deze kwetsbare ouderen die zorg vermeden, kampten vaker met angst en depressie dan hun leeftijdsgenoten die de dokter wel bezochten. Ook vonden ze dat ze een matige of slechte gezondheid hadden.’

Tegenstrijdig

De bevindingen brengen aan het licht dat de relatie tussen zorgmijding en sterfte minder sterk is dan de onderzoekers in het begin vermoedden. ‘We dachten dat af- of uitstel van het doktersbezoek een belangrijke rol zou spelen bij sterfte. Maar als we inzoomen op de ouderen met angst en depressie, dan valt de relatie tussen zorgmijding en sterfte weg’, volgens Splinter.

Het blijft de vraag of deze ouderen niet waren overleden als ze de dokter wel hadden bezocht. ‘Het is een tegenstrijdig verschijnsel dat kwetsbaren die de zorg het meest nodig hebben, deze minder vaak ontvangen’, vult epidemioloog en huisarts in opleiding Silvan Licher aan.

Toegankelijkheid

In zijn dagelijks werk in de huisartspraktijk herkent Licher wat hij ziet in de studie. ‘Iedere huisarts kent in zijn of haar praktijk patiënten die medisch kwetsbaar zijn en beperkte middelen of kennis hebben die hun toegang tot zorg beïnvloeden. Deze groep kwam extra onder druk te staan tijdens de pandemie. Zeker toen de huisartsen hun spreekuren beperkten om meer zorg te bieden aan coronapatiënten. Deze studie leert ons dat wij aandacht moeten blijven houden voor deze kwetsbare groep patiënten, juist in tijden van crises.’

De onderzoekers hamerden na eerder onderzoek op de toegankelijkheid van zorg. Tijdens de eerste landelijke persconferenties werd gezegd: ga alleen naar de dokter als het echt nodig is. ‘Dat moet een volgende keer anders. Want niet iedereen kan die inschatting goed maken en niet alle medische klachten zijn altijd even duidelijk. Nu weten we beter: de zorg open houden is belangrijk, maar daarmee voorkomen we zorgmijding niet. Het is een structureel, maatschappelijk probleem, dat tijdens de pandemie is uitvergroot’, besluit Splinter.

De Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO)-studie

Voor deze studie maakten de onderzoekers gebruik van de Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO)-studie, ook wel Rotterdam Study genoemd, in Ommoord. Van de 5656 deelnemers die de vragenlijst over hun medische klachten tijdens de pandemie beantwoorden, gaven 1143 aan dat ze ondanks hun ervaren symptomen geen zorg hadden gezocht. In totaal overleden 293 deelnemers voor 1 januari 2023. In de kwetsbare groep overleden 93 deelnemers, 2 keer meer dan de groep die geen zorg meed.

Bron: Erasmus MC/  Elaine Berghout

Lees hier eerdere artikelen over corona

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

Overig nieuws


20-06-2025 - Strikte medicatietrouw bij schizofrenie halveert risico op verkeersongevallen
19-06-2025 - Douwe Weening directeur-bestuurder van Terwille
18-06-2025 - Nieuwe Toolkit netwerkzorg mentale gezondheid
18-06-2025 - GGZ WNB krijgt interim bestuurder
18-06-2025 - Twintig jaar later: PTSS blijft een onzichtbare strijd voor hulpverleners van nine-eleven
17-06-2025 - Aantal consulten bij de poh-ggz blijft stijgen
17-06-2025 - Ziekteverzuim stijgt meest in ggz
16-06-2025 - De natuur als inspiratie
16-06-2025 - De ggz: waarom ik beter werd van een falend systeem
16-06-2025 - Patiënten aan het woord: wat levert psychotherapie hen op?
16-06-2025 - Nieuw instrument voor het signaleren van problematische gehechtheid
16-06-2025 - Verloren jachtinstinct
16-06-2025 - Taal grijpt altijd in, op zoek naar woorden in de psychiatrie
16-06-2025 - De wetten van Alex
16-06-2025 - Een prachtig relaas van innerlijke veerkracht
16-06-2025 - De podcasts
16-06-2025 - De bibliotheek
13-06-2025 - GGz Centraal start vernieuwend behandelprogramma: meer capaciteit voor cliënt
13-06-2025 - Mentale gezondheid begint bij gezonde maatschappelijke omstandigheden
12-06-2025 - IGJ: Toepassen dwang in ggz moet beter
12-06-2025 - Nieuwe toolkit voor groene therapie
11-06-2025 - Orde in de invloed van ‘set en setting’ op therapieën met psychedelica
10-06-2025 - Kritiek NVA op nieuwe richtlijn autisme bij jeugdigen
10-06-2025 - Diepe hersenstimulatie mogelijk succesvol bij meer soorten depressie
06-06-2025 - IGJ: Kleine instellingen hebben te weinig kennis van ggz-cliënten
05-06-2025 - Dienke Hedemann in bestuur Lentis
05-06-2025 - Zorgstandaard dissociatieve stoornissen positief beoordeeld
04-06-2025 - De Groene GGZ uitgebreid met zeven nieuwe instellingen
04-06-2025 - Mini-RNA’s lijken sleutelrol te spelen in psychiatrische en neurologische aandoeningen
03-06-2025 - Zelfhulpprogramma fEATback voor eetstoornissen
03-06-2025 - Uit gesprekken Luisterlijn blijkt veel eenzaamheid en somberheid

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Strikte medicatietrouw bij schizofrenie halveert risico op verkeersongevallen

  • Douwe Weening directeur-bestuurder van Terwille

  • Nieuwe Toolkit netwerkzorg mentale gezondheid

  • GGZ WNB krijgt interim bestuurder

  • Twintig jaar later: PTSS blijft een onzichtbare strijd voor hulpverleners van nine-eleven

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio