Uit een derde studie van het RIVM en Nivel naar de gevolgen van de coronapandemie op de mentale gezondheid van jongeren is weinig nieuws gekomen. De resultaten komen overeen met de vorige twee literatuurstudies. Depressies en angstklachten kwamen vaker voor, vooral tijdens lockdowns. Tijdens versoepelingen van de maatregelen verminderden de klachten, maar de mentale gezondheid van jongeren herstelde niet helemaal. Doordat er geen studies zijn van na 2021, valt over de langere termijn nog niets zinnigs te zeggen.
Dat meldt het RIVM op 16 februari. Het onderzoek naar de mentale gezondheid onder jongeren maakt deel uit van een grotere literatuurstudie onderzoek naar internationale wetenschappelijke onderzoeken. Dat wordt uitgevoerd door de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19 van het Netwerk Gezondheidsonderzoek bij Rampen (GOR, een samenwerking tussen het Nivel, het RIVM, het ARQ/Nationaal Psychotrauma Centrum, de lokale GGD’en en GGD-GHOR dat wordt gesubsidieerd door VWS en ZonMw. Er is ook onderzoek gedaan naar het effect van corona op het sociaal functioneren van mensen en naar de effecten van uitgestelde zorg.
Schommelingen
Als het gaat om de gevolgen voor jongeren, werd gekeken naar drie mentale problemen: depressie, angst en suïcide(gedachten). Vergeleken met de periode voor de pandemie, werd in de meeste studies een significante stijging gezien in angst- en depressieklachten, depressieve stoornissen, suïcidale gedachten en suïcidepogingen onder jongeren. Vaak werden er schommelingen gezien in het voorkomen van depressie- en angstsymptomen en van suïcidale gedachten. Die schommelingen hingen samen met de strengheid van maatregelen of de ernst van de pandemie. Tijdens versoepelingen werden klachten minder, maar het herstelvermogen nam af naarmate de pandemie langer duurde. De verslechteringen worden verklaard door sociale isolatie, conflicten met ouders, stress over werk, geld of studieresultaten en de aantallen uren dat jongeren online en op social media doorbrachten tijdens de lockdowns. Dit soort schommelingen werden overigens niet gezien bij angst- en depressiestoornissen en in het aantal suïcidepogingen. Er is ook geen duidelijke correlatie te zien tussen de maatregelen of de ernst van de pandemie en het risico op suïcide. De intensiteit van suïcidale gedachten onder jongeren in de jeugdpsychiatrie nam wel toe.
Gevoel van opluchting
De onderzoekers van de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19 zagen ook een afname van het aantal angstsymptomen onder jongeren die al vóór de coronapandemie kampten met mentale problemen. Dat kwam volgens de onderzoekers door een ‘gevoel van opluchting’. Deze jongeren werden minder geconfronteerd met stressvolle sociale situaties. Mogelijk hebben zij zich ook minder geïsoleerd gevoeld door de extra aandacht voor mentale gezondheid die er was tijdens de pandemie. Bovendien rapporteerde zorgregistratie een afname van bezoeken aan de arts voor mentale klachten, maar dat hangt samen met een algehele daling in consulten tijdens de pandemie. Jongeren gingen eerder online kijken dan naar de eerste hulp.
Illustratie: Hester van de Grift
Lees ook andere artikelen over corona
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
