Op dit moment moeten mensen met de diagnose ADHD die voor het eerst een rijbewijs willen aanvragen, eerst medisch gekeurd worden – wat verplicht is volgens Europese regelgeving – en daarna een rijtest doen bij het CBR. De meerderheid van de kandidaten blijkt bij die rijtest volledig rijgeschikt (ongeveer 84%). Dit heeft vragen opgeroepen over nut en noodzaak van de verplichte rijtest. De gezondheidsraad adviseert de minister van Infrastructuur en Waterstaat om de verplichte rijtest voor alle rijexamenkandidaten met ADHD te laten vervallen en het CBR te laten beslissen of een rijtest nodig is op basis van de medische keuring door een psychiater.
Het verhoogde risico op verminderde rijgeschiktheid geldt voor de groep mensen met ADHD als geheel. Binnen die groep, die heel divers is, verschilt het risico per individu, schrijft de Raad. Uit gegevens van het CBR uit 2017, op basis van een willekeurige steekproef van 1307 mensen uit de totale groep van ongeveer 10.000 die een rijbewijs wilden halen, blijkt dat ongeveer 84% van de kandidaten op grond van de verplichte rijtest onbeperkt rijgeschikt werd geacht, ongeveer 15% beperkt rijgeschikt (dat wil doorgaans zeggen dat er na verloop van een aantal jaren een herkeuring dient plaats te vinden of dat er alleen gereden mag worden in een voertuig met automatische transmissie) en ongeveer 1% ongeschikt.
De Rijks Universiteit Groningen (RUG) heeft onderzocht of er een manier is om te voorspellen hoe een kandidaat met ADHD het zal doen in de rijtest. Vanwege het lage aantal deelnemers en de diversiteit binnen de groep mensen met ADHD konden geen definitieve conclusies getrokken worden. Wel werd vooraf screenen op een combinatie van enkele factoren als veelbelovend gekarakteriseerd. Die factoren zijn: tijd sinds de diagnose, medicatiegebruik, therapietrouw en ernst van de ADHD symptomen. In psychiatrische keuringen worden deze factoren meegewogen. Ze staan op de checklist risicofactoren van het CBR die psychiaters moeten gebruiken bij hun onderzoek.
Meer onderzoek en literatuur over ADHD en rijgeschiktheid ontbreken. Hoewel het onderzoek van de RUG geen doorslaggevend bewijs levert, oordeelt de commissie op grond van de gegevens uit dit onderzoek en de expertise binnen de commissie dat keuring door een psychiater een effectieve manier kan zijn om onderscheid te maken tussen kandidaten die bij de rijtest waarschijnlijk onbeperkt of beperkt rijgeschikt zullen blijken en kandidaten die kans lopen ongeschikt te blijken. De psychiater zal dan in het verslag van zijn of haar onderzoek aan het CBR moeten aangeven of een rijtest wordt aanbevolen.
Veel onrust over rijbewijskeuringen
Op de rijbewijskeuringen bij psychische problemen was de laatste jaren veel kritiek: keuringen door psychiaters bleken onnodig duur, van matige kwaliteit en zelfs frauduleus. Ook het nut van de rijbewijskeuring werd in twijfel getrokken. Onder andere Aafke Romeijn verzette zich openlijk tegen de gang van zaken.
Lees ook onze eerdere artikelen over de rijbewijskeuring
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.