Mensen die langdurig somber, angstig of verslaafd zijn – en daarbij vaak een ingewikkelde persoonlijkheid hebben- doen vaak een groot en dringend beroep op de psychiatrische hulpverlening. Zorgprofessionals kunnen hen dan ook als lastig ervaren. Kan dat ook anders? Promovendus Mark van Veen, zelf sociaal psychiatrisch verpleegkundige met ruime ervaring in de acute en langerdurende zorg, voerde een experiment uit met een alternatieve begeleidingsmethode in drie ggz-instellingen. Met positief effect. Op 13 februari verdedigt zijn proefschrift A balancing act: caring for ‘difficult’ patients in community mental health nursing aan de Universiteit voor Humanistiek.
Mark van Veen vroeg zich af hoe zorgprofessionals hun cliënten ervaren. Sommige mensen worden door zorgprofessionals ervaren als extra ’moeilijk’, omdat ze complexe problemen hebben, ingewikkeld zijn in de omgang of niet ‘beter’ worden. Dat ‘moeilijk’ bleek overigens minder te spelen bij de mensen die voldoen aan het klassieke beeld van de ‘psychiatrische patiënt’: die tijdelijk ‘gek’ (psychotisch), ‘extreem druk’ (manisch) of ‘extreem somber’ (ernstige depressief) zijn. Moeilijk vinden zorgprofessionals het vooral als mensen langdurig somber, angstig of verslaafd zijn – en daarbij vaak een ingewikkelde persoonlijkheid hebben. Meestal spelen er ook allerlei problemen op sociaal gebied en doen ze een groot en dringend beroep op de hulpverlening.
Evenwichtsoefening
Gaan zorgprofessionals mensen minder ‘moeilijk’ vinden als ze hen op een andere manier benaderen? Mark van Veen voerde een experiment uit in drie ggz-instellingen, verdeeld over het land. Zorgprofessionals werden willekeurig ingedeeld en boden ofwel gewone begeleiding ofwel een alternatieve vorm - Interpersoonlijke Sociaal Psychiatrische Begeleiding (ISPB). De professionals die ISPB deden vonden cliënten inderdaad minder ‘moeilijk’. De methode werkt positief op de mate waarin professional en cliënt het eens zijn over wat er moet gebeuren in het begeleidingstraject, en hoe. Daardoor werd de therapeutische relatie tussen beiden beter. Helaas had dit geen meetbaar effect op de gemeten kwaliteit van leven van de cliënt: die bleef gelijk.
De kracht van de ISPB-aanpak zit vooral in het reflectief samen werken: er is steeds aandacht voor de relatie tussen cliënt en professional en waarheen ze samen op weg zijn – een voortdurende evenwichtsoefening. Deze aanpak geeft houvast en richting, zowel voor mensen met langdurige problematiek als voor de mensen die hen professioneel zorg en begeleiding bieden.
Over Mark van Veen
Mark van Veen is sociaal psychiatrisch verpleegkundige met ruime ervaring in de acute en langer durende zorg. Hij is docent aan de Hogeschool Utrecht, die zijn onderzoek ook mede financierde. Het onderzoek kwam tot stand met steun van Stichting tot steun VCVGZ, een SIA RAAK PRO-subsidie en Hogeschool Utrecht.
Mark van Veen: A balancing act: caring for ‘difficult’ patients in community mental health nursing
Bron: Universiteit voor Humanistiek, Utrecht.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
