overzicht

Studies naar psychofarmaca verwaarlozen afkomst, en dat is een probleem

Door: Willem Gotink

4 - Wetenschap etniciteit

Gepubliceerd: 26-05-2025

Hoe is het in een multiculturele samenleving gesteld met de effectiviteit van de verschillende psychofarmaca voor andere bevolkingsgroepen dan de autochtone witte patiënt? In de afgelopen jaren is daar regelmatig onderzoek naar gedaan. De uitkomsten zijn echter niet eenduidig.

Een paar conclusies

Een in 2023 gepubliceerde meta-analyse van het Amsterdam UMC trekt de conclusie dat atypische antipsychotische medicatie even effectief is bij zowel zwarte als witte patiënten met schizofrenie. De onderzoekers maken wel de kanttekening dat In de registratiestudies blanke en zwarte patiënten oververtegenwoordigd zijn ten opzichte van andere etnische groepen, waardoor de generaliseerbaarheid van de bevindingen beperkt is.

Dezelfde onderzoekers publiceerden afgelopen februari een meta-analyse waaruit naar voren kwam dat de behandeling met medicijnen even effectief is bij blanke, zwarte en Aziatische patiënten met een acute manische episode .

Eveneens afgelopen februari gepubliceerd onderzoek, uit Californië, wijst ook in de richting dat er geen verschil is in de werking van psychofarmaca bij patiënten met een verschillende etnische achtergrond. Ditmaal ging het om Citalopram, voorgeschreven als antidepressivum bij 301 deelnemers aan het onderzoek. Van de deelnemers waren er 169 Afro-Amerikanen en 132 blank. Er wordt geen verschil gevonden in de werking van Citalopram. 

De lijst van onderzoeken is veel langer, maar oppervlakkig beschouwd lijkt er geen wezenlijk verschil in de werking van psychofarmaca bij verschillende etnische groepen.

Verkeerde conclusies

Alessio Bellato en zijn collega-onderzoekers kijken daar anders tegenaan. Hun analyse van bijna 1700 (!) klinische studies toont aan: raciale en etnische groepen zijn vaak ondervertegenwoordigd in klinische studies. Ze concluderen dat belangrijke gegevens over ras en etniciteit in veel klinische studies naar psychische medicatie simpelweg niet aanwezig is. Ze voerden een omvangrijke meta-analyse uit van 1683 gerandomiseerde klinische onderzoeken (RCT’s) met in totaal meer dan 375.000 deelnemers.
”Want”, zo schrijven de onderzoekers, ”zonder representatieve gegevens lopen we het risico om verkeerde conclusies te trekken over de werkzaamheid van medicatie bij verschillende bevolkingsgroepen. Deze studie legt pijnlijk bloot dat we nog een lange weg te gaan hebben naar écht inclusieve wetenschap.”

Onvoldoende inzicht in wie meedoet

In slechts 39 procent van de geanalyseerde studies werd informatie over de raciale of etnische achtergrond van de deelnemers vermeld. Met name buiten de Verenigde Staten – zoals in Azië, het Midden-Oosten en Zuid-Amerika – was de rapportage bijzonder laag. In Latijns-Amerika werd dit soort informatie slechts in 8,7 procent van de onderzoeken genoemd. In Azië en het Midden-Oosten was dat 12,4 procent.

Vooral Amerikaanse studies deden het relatief beter: daar werd in bijna 59 procent van de gevallen melding gemaakt van ras of etniciteit. Maar zelfs dan bleek de representatie van minderheidsgroepen vaak scheef te zijn.


Witte deelnemers domineren

Van alle deelnemers waarvan de achtergrond bekend was, identificeerde maar liefst 80 procent zich als wit (inclusief mensen van Spaanse of Latijns-Amerikaanse afkomst). Slechts 9 procent was zwart, 11 procent was van Latijns-Amerikaanse afkomst (als aparte groep binnen de witte categorie), en amper 2,7 procent identificeerde zich als Aziatisch. Andere etniciteiten of gemengde achtergronden maakten samen slechts 5,8 procent van de groep uit.


Kinderen en jongeren nog minder zichtbaar

De ondervertegenwoordiging was nog schrijnender onder kinderen en adolescenten. Aziatische, zwarte en Latijns-Amerikaanse jongeren kwamen veel minder vaak voor in deze studies, ook in de Verenigde Staten. En dat terwijl psychische aandoeningen vaak al op jonge leeftijd beginnen.


Oproep tot actie

De onderzoekers wijzen op het belang van een goede representatie: psychofarmaca kunnen namelijk verschillende effecten hebben afhankelijk van genetische, sociale en culturele factoren. Het gebrek aan diversiteit in klinische studies kan ertoe leiden dat bepaalde groepen mensen minder profiteren van behandelingen – of juist meer risico lopen op bijwerkingen.

Daarom pleiten de onderzoekers voor internationale richtlijnen die ervoor zorgen dat raciale en etnische gegevens standaard worden gerapporteerd. Ook zou er meer aandacht moeten komen voor gelijke werving van deelnemers uit diverse achtergronden.

Bellato A, Raduà J, Stocker A, et al. Reporting and Representation of Race and Ethnicity in Clinical Trials of Pharmacotherapy for Mental Disorders: A Meta-Analysis.
JAMA Psychiatry. Published online May 07, 2025. doi:10.1001/jamapsychiatry.2025.0666 

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

Overig nieuws


13-08-2025 - Maskeren van autisme zorgt voor extra stress
04-08-2025 - Ervaringsdeskundigen vervullen belangrijke rol in forensische zorg
04-08-2025 - ‘Groen is goed voor mentale gezondheid, zeker in steden’
30-07-2025 - Soufyan el Hamdi nieuwe bestuurder MOC ‘t Kabouterhuis
29-07-2025 - MIND treedt toe tot Armoedecoalitie
29-07-2025 - Subsidie voor autismeregister om inzet ervaringskennis te versterken
23-07-2025 - AI voorspelt herstel bij psychose beter dan psychiater
23-07-2025 - NZa: ‘Toegankelijkheid ggz nog verder onder druk’
22-07-2025 - Rechter verbiedt kritiek op onderzoek naar afbouw antidepressiva
21-07-2025 - Veni-financiering voor onderzoeken mentale gezondheid
18-07-2025 - Hersenstimulatie helpt bij OCD
15-07-2025 - NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend
15-07-2025 - Zorgen over toename ADHD
14-07-2025 - Dieren in het nieuws
14-07-2025 - De meerwaarde van psychotherapie met paarden
14-07-2025 - Blijvende littekens: hoe jeugdtrauma's doorwerken in het volwassen leven
14-07-2025 - Het Aardvarken
14-07-2025 - De autonome route, zelfbeschikking over het levenseinde
14-07-2025 - Ben ik echt?
14-07-2025 - De podcasts
14-07-2025 - De bibliotheek
10-07-2025 - Onderzoek MIND: AI voorziet in behoefte
10-07-2025 - Uitwerking cao gereed
09-07-2025 - Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie
09-07-2025 - VR succesvol in behandeling psychoses
08-07-2025 - Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd
08-07-2025 - Ton Vink in bestuur De Hoop Groep
08-07-2025 - LVVP wint kort geding tegen NZa
04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Maskeren van autisme zorgt voor extra stress

  • Ervaringsdeskundigen vervullen belangrijke rol in forensische zorg

  • ‘Groen is goed voor mentale gezondheid, zeker in steden’

  • Soufyan el Hamdi nieuwe bestuurder MOC ‘t Kabouterhuis

  • MIND treedt toe tot Armoedecoalitie

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio