overzicht

Schokkende thrillers over adolescenten en opvoeders

Film- en tv-recensie

septembersays
adolescence
septembersays
adolescence
  • adolescence
  • septembersays

Gepubliceerd: 07-04-2025

De film is dromerig en surrealistisch, de serie is scherp en felrealistisch. Twee coming-of-age drama’s schokten film- en televisiekijkend Nederland. Leendert Douma bekeek September Says en Adolescence. De impact is heftig. Ze zetten je vooral aan tot nadenken over jouw rol als opvoeder.

‘September zegt: Eet deze pot mayonaise leeg.’ ‘September zegt: Snij in je hals met dit mes.’ Alles wat haar oudere zus September zegt, doet July ook. ‘Zou jij sterven in mijn plaats?’ July zegt meteen ‘ja’. Het is tekenend voor de eenzijdige symbiotische relatie van de jonge zussen in September Says, de broeierige debuutfilm van de Grieks-Engelse Ariane Labed. De kijker met een beetje filmhistorisch besef voelde ‘m meteen al aankomen. Hoewel er een jaar verschil zit tussen hen, fotografeert hun moeder ze als tweeling. De horror-tweeling uit The Shining van Stanley Kubrick, welteverstaan. De zussen zien er hetzelfde uit (zeker in hun schooluniforms en blauwe regenjassen), ze ontwikkelen een eigen taaltje, eigen geluiden en excentrieke eetgewoonten (opeens stoppen ze met het eten van alles met een rode kleur). Maar hun intieme universum raakt verstoord als de bleue July verliefd wordt, maar online te grazen wordt genomen nadat ze een naaktfoto van zichzelf heeft opgestuurd. Haar oudere zus neemt wraak op een manier die vreselijk moet zijn, maar die we niet te zien krijgen. Daarna vlucht moeder met haar dochters naar het verlaten familiehuis ergens aan de Ierse kust. Daar vinden ze geen rust. Een van hen maakt een seksuele ervaring mee (het doet er niet zoveel toe wie, de ander voelt het ook – of is nog iets anders aan de hand?). Zo komt de onuitgesproken dreiging uit het begin tot een paranoïde hoogtepunt.

Opvoeding

September Says is de intense verfilming van het boek Zussen van de jonge schrijfster Daisy Johnson. Het is een ‘gothic’ roman over opgroeien, loslaten en het ontwikkelen van een eigen identiteit. Maar ook over een ongezonde opvoeding: de moeder van September en July lijkt meer geïnteresseerd in haar eigen sores en in haar succesvolle carrière als kunstfotograaf. Dus richten de meisjes zich helemaal op elkaar. Dat gaat zelfs zover dat moeder zich overbodig, ongewenst gaat voelen.

Wegkijken

Dat intieme universum beleeft de 13-jarige Jamie Miller in zijn eentje, ’s nachts als hij zit te gamen en uren doorbrengt op Instagram. Ook hij wordt online te grazen genomen, maar zijn wraak blijft niet onduidelijk. Het is juist waar de hele Netflix-serie Adolescence om draait. In vier briljant gemaakte afleveringen zien we vier perspectieven op de dood van het jonge meisje Katie, die door messteken om het leven is gekomen. Justitie, onderwijs, sociale zorg en opvoeding komen aan bod. Het drama is geschreven door regisseur Jack Thorne en acteur Stephen Graham, die ook de vader van Jamie speelt, als reactie op de recente golf van steekpartijen door jonge daders in het Verenigd Koninkrijk. Elke aflevering is in één camerashot opgenomen. Het maakt de afleveringen heel dwingend. Wegkijken is geen optie. Dat lijkt een scherp contrast met het verhaal, want wegkijken is juist precies wat de ouders van Jamie leken te doen. Ze hadden geen weet van hun zoons eenzaamheid en zijn nachtelijke online leven, dat zich voor een groot deel afspeelde in Andrew Tate’s misogyne ‘manosphere’. (Heel veel meer ga ik hierover niet zeggen, want voor de maximale impact moet je de serie met zo min mogelijk voorkennis bekijken.)

Psychopathische tactieken

Het aangrijpende hoogtepunt van Adolescence is aflevering 3. Daarin gaat een psychologe in gesprek met Jamie, die op dat moment gevangen zit in een psychiatrische kliniek. Zij moet een gerechtelijk rapport opstellen als second opinion. Het is verbluffend hoe de jonge acteur Owen Cooper (hij is 14 jaar oud) allerlei psychopathische tactieken loslaat op de rapporteur, van verleiden tot intimideren, van defensief zwijgen tot betweterig mee-analyseren. Owen alias Jamie is de belichaming van zowel dader als slachtoffer, maar hij wil vooral gezíen worden. Het is ontroerend hoe hij het gesprek met de psychologe beëindigd: “Vind jij mij leuk?”, vraagt hij smekend – waarna hij helemaal doorslaat en door de bewaking wordt weggevoerd.

Jouw rol als opvoeder

September Says en Adolescence kennen niet alleen een heel verschillende aanpak, ze zijn ook vanuit een heel ander oogpunt gemaakt. September Says is duidelijk vrouwelijk, Adolescence juist mannelijk. Maar beide laten zien hoe gebrek aan echt contact – met ouders, broers en zussen, leraren of hulpverleners, vrienden en vriendinnen – funest kan werken op de mentale gezondheid van jongeren. Zeker in de puberteit kan dat in no-time escaleren tot toestanden die zo horrorachtig zijn dat ze soms maar beter niet benoemd kunnen worden. De film noch de serie geeft antwoorden of conclusies. Adolescence en September Says zijn slechts schetsen, tekenen des tijds. Ze laten je achter in verwarring. Met heel veel stof om na te denken over jouw rol als opvoeder: ouder, leraar of hulpverlener.

 

Bekijk de trailer van September Says.

Bekijk de trailer van Adolescence.

-

Lees alle filmrecensies op GGZ Totaal

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

 

Overig nieuws


19-05-2025 - Psychotherapie brengt fysieke veranderingen in hersenen en verlicht chronische pijn
16-05-2025 - Geen schrik, wél minder motivatie: de reactie op een verhoogd Alzheimer-risico
14-05-2025 - Nieuwe beschermd wonen locatie voor mensen met eetstoornis
14-05-2025 - Studies naar psychofarmaca verwaarlozen afkomst, en dat is een probleem
13-05-2025 - ‘Middel tegen kaalheid en prostaatklachten kan leiden tot suïcidale gedachten’
13-05-2025 - Petitie 'Stop eenzame opsluiting' aangeboden aan Kamer
12-05-2025 - Familieopstellingen
12-05-2025 - “You’re treating me like an animal!”
12-05-2025 - Gaat kunstmatige intelligentie de therapeut vervangen?
12-05-2025 - Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
12-05-2025 - Waal
12-05-2025 - Persoonlijkheidsdiagnostiek, een praktische gids
12-05-2025 - Mijn verloren dochter. Rouw om mijn springlevende oogappel
12-05-2025 - De podcasts
12-05-2025 - De bibliotheek
09-05-2025 - Factsheet autisme en overgang
09-05-2025 - Meer vraag naar patiëntenvertrouwenspersonen
07-05-2025 - Pleidooi voor vaste rol psycholoog in euthanasie bij psychisch lijden
07-05-2025 - Jongeren met mentale gezondheidsproblemen ervaren sociale media anders
06-05-2025 - Bestuur instelling moet opstappen van inspectie
06-05-2025 - Patricia Esveld stopt als bestuurder van Pro Persona
06-05-2025 - MIND heeft zorgen over voorjaarsnota, maar ziet ook lichtpuntjes
05-05-2025 - Hoe hersenactiviteit verandert bij de overgang van vroege naar chronische psychose
02-05-2025 - Betere autismediagnostiek bij mensen met verstandelijke beperking
02-05-2025 - De link tussen slapeloosheid, angst en depressie
02-05-2025 - Probiotica verminderen negatieve gevoelens, maar vervangt geen antidepressiva
01-05-2025 - Aantal jongeren in jeugdbescherming laagst sinds 2015
30-04-2025 - Donkere persoonlijkheden van politici versterken politieke verdeeldheid
28-04-2025 - Volle bak!
28-04-2025 - ISTDP geeft aandacht aan onderliggende Cluster C persoonlijkheidsproblematiek
28-04-2025 - Psychische kwetsbaarheid in cabaretvorm

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Psychotherapie brengt fysieke veranderingen in hersenen en verlicht chronische pijn

  • Geen schrik, wél minder motivatie: de reactie op een verhoogd Alzheimer-risico

  • Nieuwe beschermd wonen locatie voor mensen met eetstoornis

  • Studies naar psychofarmaca verwaarlozen afkomst, en dat is een probleem

  • ‘Middel tegen kaalheid en prostaatklachten kan leiden tot suïcidale gedachten’

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio