overzicht

De ingewikkelde relatie tussen genetica en psychiatrische stoornissen

onderzoek ggz 2

Gepubliceerd: 20-01-2023

Onderzoekers van het Amsterdam UMC hebben samen met collega’s van de afdeling Complex Trait Genetics aan de Vrije Universiteit Amsterdam en het Amerikaanse Million Veteran Program de genetische gelijkenissen tussen twaalf verschillende psychiatrische stoornissen onder de loep genomen. De resultaten van het onderzoek, die werden gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Genetics, tonen aan dat een meta-analyse van een groot aantal verschillende kenmerken niet per se iets zegt over individuele kenmerken. Dit komt doordat kenmerken met een groter statistisch gewicht of een specifieke genetische opbouw een buitenproportionele invloed hebben op de uitkomst van dit soort analyses.

Om toch inzicht te krijgen in de genetische overeenkomsten bij mensen met verschillende psychiatrische stoornissen, kozen de onderzoekers voor een alternatieve aanpak, waarbij ze steeds twee stoornissen met elkaar vergeleken op meerdere genetische niveaus. Hierdoor lukte het ze genetische varianten, genen en genoomgebieden die verschillende psychiatrische kenmerken met elkaar gemeen hebben te identificeren. Ook ontdekten ze bij een meerderheid van de onderzochte stoornissen een verrijking van genetische signalen in geconserveerde gebieden.

In het artikel, dat werd geschreven door onderzoeker Cato Romero van Complex Trait Genetics, komen genetische overeenkomsten op verschillende biologische niveaus aan bod: van genetische varianten, genen en genoomgebieden tot overlappende biologische processen, weefsels en celtypes. De onderzoekers stelden significante gelijkenissen vast – niet zozeer tussen alle twaalf stoornissen, als wel tussen de onderzochte paren. Schizofrenie en bipolaire stoornis vertoonden de grootste overeenkomst. Ze bleken 117 genetische varianten, 28 genen en genetische signalen in negen verschillende genoomgebieden met elkaar te delen. Alleen bij genoomgebieden die verband lijken te hebben met evolutionair behoud waren er overeenkomsten te zien bij een meerderheid van twaalf onderzochte stoornissen. Dit suggereert dat genetische variatie bij essentiële biologische processen een gemeenschappelijk kenmerk is van psychiatrische stoornissen.

Het succes van zogenaamd cross-trait genetisch onderzoek wordt vaak afgemeten aan de mate van genetische gelijkenis die kan worden aangetoond. Maar, andere factoren spelen ook een belangrijke rol. Zo toonden de onderzoekers aan dat de twaalf psychiatrische stoornissen aanzienlijk van elkaar verschilden wat betreft statistisch gewicht (hoeveel patiënten per stoornis meededen aan het onderzoek), polygeniciteit (het deel van het genoom dat causaal betrokken is bij de stoornis) en detecteerbaarheid (de effectgrootte en penetrantie van deze causaal gerelateerde genetische varianten). Variatie tussen kenmerken op deze drie punten is van cruciaal belang voor het potentiële succes van toekomstig cross-trait genetisch onderzoek.

Lessen voor toekomstig onderzoek

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat verschillende psychiatrische stoornissen significante genetische gelijkenissen vertonen. Toch blijft het moeilijk om vast te stellen welke genen of genetische varianten – en welke biologische processen – stoornissen die vaak samen voorkomen daadwerkelijk met elkaar gemeen hebben. Het opsporen van genetische en biologische overeenkomsten tussen psychiatrische stoornissen is echter essentieel om de behandeling van deze ingrijpende ziekten te verbeteren. Er kunnen bijvoorbeeld nieuwe medicijnen worden ontwikkeld en bestaande medicijnen kunnen op een andere manier worden ingezet. Ook kan het diagnoseproces worden aangepast. Dankzij nieuwe methoden en het groeiende aantal openbare genetische datasets, biedt cross-trait genetisch onderzoek steeds meer mogelijkheden.
 

Bron: Vrije Universiteit

Lees hier eerdere artikelen over genetica

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

Overig nieuws


26-01-2023 - Voor wereldwijde aanpak mentale problemen is inzet lokale bevolking essentieel
26-01-2023 - Veertig procent van de ggz-aanbieders heeft nog geen contract met de verzekeraar
26-01-2023 - Gewetensontwikkeling bij kinderen en (jong)volwassenen
25-01-2023 - Bij verdriet is muziek een goede manier om stemming te verbeteren
25-01-2023 - Groot internationaal onderzoek naar (bij-)werking psychofarmaca en genetica
23-01-2023 - Pillen!
23-01-2023 - Als je wéét dat een pil niet werkt, werkt hij óók
23-01-2023 - Relationeel trauma
23-01-2023 - De Groene GGZ: breng de natuur naar de zorg
23-01-2023 - Capaciteitsorgaan adviseert fors meer instroom ggz-professionals
23-01-2023 - Psychiatrie en zwangerschap
23-01-2023 - Relationeel werken: gewoondoen & goeddoen
22-01-2023 - De Podcasts
22-01-2023 - Vertroostingen. Gewone woorden
22-01-2023 - De Bibliotheek
20-01-2023 - GroenLinks en CDA willen term 'krankzinnig’ uit wetteksten van BES-eilanden
20-01-2023 - Cannabis als medicijn: het Medusa-onderzoek
20-01-2023 - Grijs en van de wijs – ouderenpsychiatrie in de praktijk
19-01-2023 - Wie ADHD heeft, heeft ook meer kans op angstklachten en depressie
19-01-2023 - Artsenfederatie KNMG wil op korte termijn aanpassingen in tuchtrecht
19-01-2023 - Mensen met een eetstoornis hebben baat bij e-Health
19-01-2023 - Borderline
18-01-2023 - Hoe depressiepreventie bij jongeren verbeterd kan worden
18-01-2023 - Veel medicijnen beïnvloeden de rijvaardigheid, maar niet iedereen weet dat
18-01-2023 - MIND: zorgen om gebrek aan psychofarmaca door sluiting medicijnfabriek
18-01-2023 - Werken met migranten en vluchtelingen
17-01-2023 - Een nepmedicijn tegen schuldgevoel: het werkt
17-01-2023 - NVvP publiceert factsheet over ouderschap bij psychische en/of verslavingsproblematiek
17-01-2023 - Van elke duizend euro voor de ggz gaan er bijna drie naar de accountant
16-01-2023 - Capaciteitsorgaan adviseert fors meer instroom in ggz-beroepen

Laatste nieuws

Tagcloud


  • adhd
  • alzheimer
  • autisme
  • congres
  • corona
  • dementie
  • depressie
  • financiering
  • jeugdzorg
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Onze Facebook pagina

Contactgegevens

info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Voor wereldwijde aanpak mentale problemen is inzet lokale bevolking essentieel

  • Veertig procent van de ggz-aanbieders heeft nog geen contract met de verzekeraar

  • Gewetensontwikkeling bij kinderen en (jong)volwassenen

    (adv.)
  • Bij verdriet is muziek een goede manier om stemming te verbeteren

  • Groot internationaal onderzoek naar (bij-)werking psychofarmaca en genetica

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2023 - GGZ Totaal
Inloggen | Sitehand - Website met apps | Ziber - PSD naar html | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio