overzicht

Minimale verschillen in hersenscans van mensen met ADHD, ASD en OCD

Gepubliceerd: 24-06-2020

Grootschalig onderzoek naar hersenscans van mensen met ADHD, ASD en OCD laten kleine, maar interessante verschillen in de opbouw van hun hersenen zien. De gegevens wijzen niet alleen op enige overlap tussen de aandoeningen, maar de verschillen in hersenvorm en hersenschors bieden ook aanknopingspunten om de aandoeningen betere te begrijpen. Dat schrijven onderzoekers van het Radboudumc en Amsterdam UMC en een grote groep internationale collega’s in het American Journal of Psychiatrie.
 
ADHD, ASD en OCD zijn ontwikkelingsstoornissen die regelmatig in combinatie met elkaar voorkomen. Moeite om de aandacht bij een onderwerp te houden, impulsiviteit en hyperactiviteit zijn kenmerkende symptomen van ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Bij ASD (Autisme Spectrum Disorder) staan moeite met sociale communicatie en stereotype bewegingen meer op de voorgrond, terwijl zich steeds herhalende gedachten en dwangmatige handelingen bepalend zijn voor een dwangstoornis (OCD, obsessieve-compulsieve stoornis).
 
Verschillen en overeenkomsten

Jan Buitelaar, hoogleraar psychiatrie in het Radboudumc: “Hoewel elk van deze stoornissen wel degelijk zijn eigen kenmerkende symptomen heeft, zien we ze vaak in combinatie met elkaar bij mensen terug. Bovendien zit er ook enige overlap in de ontstaansmechanismen en de uiterlijke verschijnselen van deze aandoeningen. Neem bijvoorbeeld het oncontroleerbare impulsieve gedrag bij ADHD en de dwangmatige handelingen bij OCD en ASD. De overlap en raakvlakken waren aanleiding om onderzoek te gaan doen naar de bouw en structuur van de hersenen van patiënten met een van deze drie aandoeningen.”
 
Duizenden hersenscans

Hersenscans van 12198 deelnemers, van wie de helft patiënten en de andere helft controles, vormden de bron van de analyses. De gegevens zijn afkomstig van 151 onderzoeksgroepen wereldwijd, die samenwerken in het ENIGMA-consortium “Het is het grootste neuroimaging onderzoek naar structurele hersenverschillen in deze drie aandoeningen ooit”, zegt Odile van den Heuvel, hoogleraar neuropsychiatrie in het Amsterdam UMC. “Daarbij hebben we ook een onderscheid gemaakt in kinderen, adolescenten en volwassenen, omdat de aandoeningen zich ook anders kunnen manifesteren en ontwikkelen in de loop der tijd. Op die manier hebben we - op basis van de hersenscans - patronen proberen te vinden die ons meer inzicht geven in de ontwikkeling van de drie aandoeningen, hun verschillen en mogelijke overeenkomsten.”
 
Vorm en inhoud

In het onderzoek werd onder meer gekeken naar de dikte van de hersenschors (cortex). Dat is de buitenste laag van onze hersenen, de grijze stof, waarin de neuronen liggen, die via de witte stofbanen met elkaar communiceren. Verder werd de herseninhoud ónder de cortex (de subcorticale inhoud, ofwel de hersenkernen) geanalyseerd. Ook verschillen in het ‘walnootachtige’ oppervlak van de hersenschors werden meegenomen. De maten van hersenstructuur zijn van invloed op de functie.
 
Minder vertekening

Een belangrijke conclusie van dit onderzoek is”, zegt Jan Buitelaar, “dat het grootschalige onderzoek kleinere verschillen laat zien dan de onderzoeken met veel minder patiënten. Kennelijk treedt bij kleine studies bijna onvermijdelijk vertekening op. Dat wijst nog eens op de grote waarde van consortia zoals ENIGMA, die nodig zijn om deze grote studies mogelijk te maken.”
 
Interessant onderzoek

De gevonden verschillen zijn overigens interessant genoeg. De hippocampus is bij kinderen met ADHD kleiner dan bij kinderen met OCD, en de frontale hersenschors is dikker bij volwassenen met ASD vergeleken met ADHD en OCD en ook gezonde controles. Dat verschillen tussen de groepen deels leeftijdsafhankelijk zijn, wijst op het belang om het ontwikkelingsbeloop nader te bestuderen. Van den Heuvel: “Op deze manier krijgen we steeds beter zicht op de verschillen én overeenkomsten in deze aandoeningen en kunnen we structurele en functionele eigenschappen aan elkaar proberen te koppelen. Dat maakt dit fascinerend onderzoek.”

­­­­­­­Over de publicatie:

Publicatie in American Journal of Psychiatry: Subcortical Brain Volume, Regional Cortical Thickness, and Cortical Surface Area Across Disorders: Findings From the ENIGMA ADHD, ASD, and OCD Working Groups - Premika S.W. Boedhoe, Daan van Rooij, Martine Hoogman, Jos W.R. Twisk,………. Jan Buitelaar, Barbara Franke, Odile A. van den Heuvel.
https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2020.19030331

Bron: Radboud UMC

 

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

 

Overig nieuws


18-07-2025 - Hersenstimulatie helpt bij OCD
15-07-2025 - NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend
15-07-2025 - Zorgen over toename ADHD
14-07-2025 - Dieren in het nieuws
14-07-2025 - De meerwaarde van psychotherapie met paarden
14-07-2025 - Blijvende littekens: hoe jeugdtrauma's doorwerken in het volwassen leven
14-07-2025 - Het Aardvarken
14-07-2025 - De autonome route, zelfbeschikking over het levenseinde
14-07-2025 - Ben ik echt?
14-07-2025 - De podcasts
14-07-2025 - De bibliotheek
10-07-2025 - Onderzoek MIND: AI voorziet in behoefte
10-07-2025 - Uitwerking cao gereed
09-07-2025 - Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie
09-07-2025 - VR succesvol in behandeling psychoses
08-07-2025 - Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd
08-07-2025 - Ton Vink in bestuur De Hoop Groep
08-07-2025 - LVVP wint kort geding tegen NZa
04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven
02-07-2025 - Tanja Berger in bestuur NVvP
01-07-2025 - Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid
01-07-2025 - Janna Vrijsen hoogleraar Transdiagnostische psychopathologie
30-06-2025 - Wij kijken niet mee
30-06-2025 - Hoe ziet innovatie in de jeugd-ggz er concreet uit?
30-06-2025 - POET: een online emotieregulatietherapie voor jongeren met psychische klachten
30-06-2025 - Bij jongeren veerkracht weven na trauma
30-06-2025 - A NICE DAY
30-06-2025 - Gelukkig gelabeld, van ADHD tot angststoornis: een zoektocht naar mentale gezondheid
30-06-2025 - Wachtlijsten verkort door andere aanpak lichtere problemen?

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Hersenstimulatie helpt bij OCD

  • NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend

  • Zorgen over toename ADHD

  • Dieren in het nieuws

    van de redactie
  • De meerwaarde van psychotherapie met paarden

    door Leendert Douma

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio