Onderzoek toont aan dat populaire video’s op TikTok over ADHD vaak niet stroken met de medische werkelijkheid – en dat kan gevolgen hebben voor hoe jongeren zichzelf en anderen zien. Het onderzoek werd 19 maart gepubliceerd in Plos One..
In deze wetenschapsrubriek bespreekt Willem Gotink actuele internationale onderzoeken en inzichten.
ADHD-content op TikTok is razend populair. Korte filmpjes met herkenbare struggles, grappige observaties en persoonlijke verhalen trekken miljoenen kijkers. Maar hoe betrouwbaar is die informatie eigenlijk?
Een nieuw onderzoek van de Universiteit van British Columbia (UBC) legt een zorgwekkende trend bloot: van de 100 meest bekeken TikTok-video’s over ADHD blijkt minder dan de helft overeen te komen met de officiële diagnostische richtlijnen. En dat is een probleem, zeggen de onderzoekers.
TikTok kan een geweldig platform zijn om bewustwording te creëren en stigma te verminderen, menen de onderzoekers, maar zonder context kunnen persoonlijke verhalen leiden tot verwarring en misvattingen over ADHD en geestelijke gezondheid in het algemeen.
Persoonlijke verhalen zonder nuance
Veel TikTok-makers delen hun eigen ervaringen met ADHD – openhartig, herkenbaar, soms ook hilarisch. Maar wat vaak ontbreekt, is de nuance: de expliciete vermelding dat deze symptomen ook bij mensen zonder ADHD kunnen voorkomen. Daardoor kunnen kijkers onterecht denken dat zij óók ADHD hebben, simpelweg omdat ze zich herkennen in wat ze zien.
En dat gebeurt vaker dan je denkt. Uit het onderzoek blijkt dat hoe meer ADHD-gerelateerde TikToks iemand kijkt, hoe groter de kans dat diegene het aantal en de ernst van ADHD-symptomen bij de algemene bevolking overschat. Bovendien zijn diezelfde kijkers sneller geneigd om de video’s aan anderen aan te raden – ook als de informatie feitelijk onjuist is.
Jongeren en experts beoordelen video’s totaal anders
Voor de studie bekeken twee klinisch psychologen de 100 populairste TikTok-video’s met de hashtag #ADHD. Ze beoordeelden de inhoud op juistheid, nuance en algemene kwaliteit. Vervolgens liet men 843 studenten dezelfde video’s bekijken en beoordelen: vijf die de psychologen als ‘meest betrouwbaar’ bestempelden, en vijf die zij als ‘minst betrouwbaar’ zagen.
De uitkomsten zijn opvallend:
* Psychologen gaven de meest accurate video’s een gemiddelde score van 3,6 op 5. Studenten gaven deze video’s slechts een 2,8.
* De minst betrouwbare video’s kregen van psychologen een 1,1. Studenten beoordeelden deze gemiddeld met een 2,3.
Oftewel: desinformatie blijft voor veel jonge kijkers onder de radar.
Meer betrokkenheid van professionals nodig
Volgens de onderzoekers moeten psychologen en andere geestelijke gezondheidsprofessionals actiever worden op platforms zoals TikTok. Door zelf content te maken en feitelijke informatie te delen, kunnen zij bijdragen aan een beter geïnformeerde online gemeenschap.
Volgns de onderzoekers zoeken veel jongeren hun informatie op TikTok omdat ze slechte ervaringen hebben gehad met hulpverleners, of omdat de drempel naar zorg te hoog is: “Het is ook onze taak om te zorgen dat goede informatie voor iedereen toegankelijk is.”
Wat kun je zelf doen?
Het onderzoek laat duidelijk zien: TikTok kan een fijne plek zijn om herkenning te vinden en je minder alleen te voelen, maar het mag geen vervanging zijn voor professionele hulp. De onderzoekers suggereren het volgende als je twijfelt of je ADHD hebt:
* Check bronnen: Vergelijk wat je ziet op TikTok met betrouwbare websites, boeken of medische informatie.
* Praat met een expert: Maak een afspraak bij je huisarts, therapeut of de studentenpsycholoog.
* Kijk verder dan ADHD: Soms zijn stress, vermoeidheid of angst de oorzaak van concentratieproblemen.
Een goede balans tussen online community en medische feiten is essentieel, menen de onderzoekers: “Want je verdient het om de juiste hulp te krijgen – gebaseerd op jou, niet op een TikTok-video.”
Vasileia Karasavva, Caroline Miller, Nicole Groves, Andrés Montiel, Will Canu; Amori Mikami: A double-edged hashtag: Evaluation of #ADHD-related TikTok content and its associations with perceptions of ADHD
Gepubliceerd op 19 maart 2025, in Plos One
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
