overzicht

Nurse Ratched uit One Flew Over The Cuckoo’s Nest is niet meer

one flew over the cuckoo's nest

Gepubliceerd: 27-09-2022

De Amerikaanse actrice Louise Fletcher is vrijdag op 88-jarige leeftijd overleden in haar huis in het Franse Montdurausse. Fletcher was vooral bekend om haar vertolking van Nurse Ratched, de tirannieke verpleegster uit de film One Flew Over The Cuckoo’s Nest uit 1975, waarin Jack Nicholson de rol speelde van Randal McMurphy. 

Fletcher kreeg een Oscar voor haar rol van Nurse Ratched. In haar dankwoord gebruikte zij - voor het eerst in de filmwereld - gebarentaal: haar beide ouders waren doof.
Voor zij de rol van Nurse Ratced speelde, had Fletcher verschillende gastrollen in televisieseries gespeeld en speelde ze in de film Thieves Like Us uit 1974. Daarna vroeg regisseur Milos Forman voor de rol van Nurse Ratched in One Flew Over The Cuckoo’s Nest, een film die legendarisch zou worden.
Nadien speelde Fletcher nog in de serie Star Trek: Deep Space Nine en kreeg ze gastrollen Picket Fences (1996) en Joan of Arcadia (2004), rollen die haar een Emmy Award opleverden. Een van haar laatste rollen was in de dramaserie Shameless, waarin ze in 2011 en 2012 te zien was als de moeder van het personage van acteur William H. Macy.

De film ’One Flew Over The Cuckoo’s Nest’

Voor zowel buitenstaanders als hulpverleners is de film ’One flew over the cuckoo’s nest’ van Milos Forman uit 1975 misschien wel de drager de antipsychiatrie beweging. In de film, een bewerking van het gelijknamige boek van Ken Kesey uit 1962, speelt Jack Nicholson een recalcitrante crimineel die zich, om aan de gevangenis te ontkomen, laat opnemen in een psychiatrische inrichting. Hij komt al snel in conflict met de autoritaire hoofdzuster, Nurse Ratched, die er alles aan doet hem onder de duim te houden.
Helaas voor haar wint hij de sympathie van andere patiënten. Wat het personeel niet lukt, lukt Jack Nicholson namelijk wel: hij maakt contact met ze en activeert ze. Het conflict met de hoofdzuster escaleert in snel tempo, waarbij het voor de kijker zonneklaar is dat dat te wijten is aan háár autoritaire gedrag. Na een aantal elektroshocks is een hersenoperatie het aangewezen ’medicijn’ om zijn agressie te beteugelen: wat resteert is een zombie van wat eens een levenslustige, maar opstandige man was.

In de jaren van de antipsychiatrie is de boodschap overduidelijk: het zijn niet de psychiatrische klachten die de problemen veroorzaken, het is het verstikkende machtssysteem in de inrichtingen die de ellende veroorzaakt. Sterker, als je niet al gek bent, dan word je het wel.
Niet helemaal absurd gedacht: in de jaren zeventig wees o.a. Goffman al op het gevaar van hospitalisatie: patiënten die (te) lang in een ziekenhuis verblijven, vertonen de neiging zich aan te passen aan de mores van het ziekenhuis en raken in toenemende mate ongeschikt om ooit nog een eigen bestaan op te bouwen in de maatschappij. Dat kwam deels doordat de verblijfsafdelingen elk initiatief van hun bewoners uit handen nemen. Veel schadelijker echter was de dwang en soms het schrikbewind dat afdelingen en personeel voeren om de regels te handhaven, waardoor de rechten van veel patiënten veel meer ingeperkt werden dan strikt noodzakelijk. Vaak uit onmacht of uit angst, soms uit de overtuiging van therapeutische noodzaak.

Wie de film tegenwoordig zou zien, zou hem wellicht tendentieus noemen. Maar in het beeld van de zeventiger was er een belangrijke kern van waarheid te vinden: veel inrichtingen waren op dat moment hopeloos ouderwets, veel omgangsvormen waren achterhaald en - nogmaals Goffman - veel mensen worden er eerder zieker dan beter.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

 

Overig nieuws


23-05-2025 - Traditionele kunst als therapie: hoe erfgoedkunst kan bijdragen aan mentale gezondheid
22-05-2025 - Aantal zelfdodingen nauwelijks veranderd
21-05-2025 - AI-chatbots missen signalen van bijwerkingen psychiatrische medicatie
20-05-2025 - Mentaal welzijn van jongeren is ietsje verbeterd
20-05-2025 - Oproep MIND aan politiek: kijk naar impact armoede op psychische gezondheid
19-05-2025 - Psychotherapie brengt fysieke veranderingen in hersenen en verlicht chronische pijn
16-05-2025 - Geen schrik, wél minder motivatie: de reactie op een verhoogd Alzheimer-risico
14-05-2025 - Nieuwe beschermd wonen locatie voor mensen met eetstoornis
14-05-2025 - Studies naar psychofarmaca verwaarlozen afkomst, en dat is een probleem
13-05-2025 - ‘Middel tegen kaalheid en prostaatklachten kan leiden tot suïcidale gedachten’
13-05-2025 - Petitie 'Stop eenzame opsluiting' aangeboden aan Kamer
12-05-2025 - Familieopstellingen
12-05-2025 - “You’re treating me like an animal!”
12-05-2025 - Gaat kunstmatige intelligentie de therapeut vervangen?
12-05-2025 - Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
12-05-2025 - Waal
12-05-2025 - Persoonlijkheidsdiagnostiek, een praktische gids
12-05-2025 - Mijn verloren dochter. Rouw om mijn springlevende oogappel
12-05-2025 - De podcasts
12-05-2025 - De bibliotheek
09-05-2025 - Factsheet autisme en overgang
09-05-2025 - Meer vraag naar patiëntenvertrouwenspersonen
07-05-2025 - Pleidooi voor vaste rol psycholoog in euthanasie bij psychisch lijden
07-05-2025 - Jongeren met mentale gezondheidsproblemen ervaren sociale media anders
06-05-2025 - Bestuur instelling moet opstappen van inspectie
06-05-2025 - Patricia Esveld stopt als bestuurder van Pro Persona
06-05-2025 - MIND heeft zorgen over voorjaarsnota, maar ziet ook lichtpuntjes
05-05-2025 - Hoe hersenactiviteit verandert bij de overgang van vroege naar chronische psychose
02-05-2025 - Betere autismediagnostiek bij mensen met verstandelijke beperking
02-05-2025 - De link tussen slapeloosheid, angst en depressie
02-05-2025 - Probiotica verminderen negatieve gevoelens, maar vervangt geen antidepressiva

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Traditionele kunst als therapie: hoe erfgoedkunst kan bijdragen aan mentale gezondheid

  • Aantal zelfdodingen nauwelijks veranderd

  • AI-chatbots missen signalen van bijwerkingen psychiatrische medicatie

  • Mentaal welzijn van jongeren is ietsje verbeterd

  • Oproep MIND aan politiek: kijk naar impact armoede op psychische gezondheid

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio