Er zijn volgens de DSM negen symptomen die passen bij een emotieregulatiestoornis/borderline persoonlijkheidsstoornis. De aanwezigheid van één van deze symptomen kan al leiden tot een verslechtering van de kwaliteit van leven gedurende het ouder worden. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Universitair Medisch Centrum Groningen, het Radboud Universitair Medisch Centrum, Atlant (centrum voor Chronische Psychiatrische Verpleeghuiszorg) en het Trimbos-instituut.
Deze resultaten bevestigen het vermoeden dat symptomen van een borderline persoonlijkheidsstoornis een gezondheidsrisico vormen gedurende het leven en de gevolgen meer merkbaar zijn op later leeftijd. Niet alleen een volledige diagnose van een borderline persoonlijkheidsstoornis, maar ook de aanwezigheid van enkele symptomen verdienen dus de aandacht van onderzoekers, beleidsmakers en -vooral- zorgverleners.
De 9 persoonlijkheidskenmerken van borderline/emotieregulatiestoornis:
(volgens de DSM (diagnostic and statistical manual of mental disorder)
> Extreme verlatingsangst
> Instabiele relaties
> Negatief zelfbeeld
> Chronisch gevoel van leegte
> Suïcidale neigingen of zelfbeschadiging
> Extreme stemmingswisselingen
> Bijzonder impulsief en schadelijk gedrag
> Dissociatie en paranoïde ideeën
> Intense woedeaanvallen
Fysieke en mentale gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven
Kwaliteit van leven is een subjectief begrip en is in dit onderzoek vertaalt naar tevredenheid met fysieke en mentale gezondheid. De resultaten wijzen uit dat met het ouder worden de mentale gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven verbetert. Deze verbetering is echter niet meer zichtbaar bij mensen die aangeven zich te herkennen in minstens een van de symptomen van een borderlinestoornis. Daarnaast daalt de fysieke gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven binnen deze groep extra hard met het ouder worden.
Borderline persoonlijkheidsstoornis en ouderen
Er is discussie over in welke mate borderline persoonlijkheidsstoornis voor komt onder ouderen en of het ziektebeeld zich anders uit. Deze studie suggereert dat met name extreme stemmingswisselingen en een chronisch gevoel van leegte op latere leeftijd de kwaliteit van leven negatief beïnvloeden. Dat pleit voor alertheid voor deze symptomen van borderline persoonlijkheid bij clinici en kan een overweging vormen om ouderen met psychotherapie te behandelen. Daarnaast is het van belang om borderline persoonlijkheidsproblematiek vroeg in het leven te signaleren en te behandelen, om een stapeling van problemen en een nadelig effect op de kwaliteit van leven voor te zijn.
Leon Botter, GZ-psycholoog en buitenpromovendus bij Atlant: “Borderline persoonlijkheidsproblematiek kan op later leeftijd minder herkenbaar zijn voor de omgeving. De aan borderline gerelateerde stemmingsproblemen kunnen echter tot last blijven voor de oudere zelf en zorgen voor een grote beperking in kwaliteit van leven. Langdurige stemmingsproblemen bij ouderen kunnen op die manier onterecht worden aangezien voor een depressieve stoornis, terwijl er sprake is van onderliggende persoonlijkheidsproblematiek. Gedegen diagnostiek en behandelkeuze is daarom belangrijk”
NEMESIS-2 en achtergrond onderzoek
In het onderzoek werd gebruik gemaakt van gegevens van de studie NEMESIS-2, een grootschalige studie uitgevoerd door het Trimbos-instituut naar de psychische gezondheid van de algemene volwassen bevolking. Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van alle gegevens van de 5303 deelnemers (leeftijd 21-72 jaar) die aan de tweede meting van deze studie deelnamen.
Lees het volledige artikel in European Psychiatry (2021) (artikel vrij verkrijgbaar)
Lees meer over de studie NEMESIS-2
Bron: Trimbos
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
