overzicht

Op weg naar de toekomst

740 - 3 ontwikkelingen

Gepubliceerd: 22-12-2020

Het jaaroverzicht: de ggz in 2020

 

De geestelijke gezondheidszorg, of misschien moeten we in dit verband zeggen, de psychiatrie, is een wetenschap in ontwikkeling. Of dat méér of minder is dan in andere medische wetenschappen laten we hier in het midden, evenals de vraag of psychiatrie überhaupt een medische wetenschap is of de vraag waar de geneeskunde ophoudt en het sociale domein begint. Of andersom. En dan hebben we het nog niet eens over het nurture-nature-debat. Er zijn, kortom, genoeg onderwerpen om te onderzoeken en te ontwikkelen. En dat gebeurt.

Stress, depressie en angst

De meest voorkomende aandoeningen krijgen in onderzoeken en andere projecten het meeste aandacht. Vooral op genezing van depressie bijten onderzoekers zich de tanden stuk. Daarbij zou het zomaar eens kunnen dat ECT, dat zich de laatste decennia heeft ontwikkeld tot een serieuze behandelvorm (al blijven de associaties met Jack Nicholson bij velen hangen), binnenkort wordt vervangen door een nóg humaner alternatief. De komende jaren wordt onderzocht het narcosemiddel esketamine even effectief of zelfs effectiever is.

En zo zijn er nog veel meer (promotie-)onderzoeksresultaten: door goed naar de lichamelijke klachten te kijken, kan de behandeling van depressie beter verlopen; er wordt landelijk onderzocht hoe antidepressiva het best kunnen worden afgebouwd (de vergoeding van de taperingsstrips is nog steeds niet opgelost); yoga helpt bij angststoornissen en veel andere psychische problemen, en niet zo heel lang geleden is ook uitgezocht hoe dat komt. Het is een rij met resultaten die hoopvol doet stemmen. Al is de wereld er nog lang niet.

Over paarden en honden

Ook therapie met behulp van dieren staat meer en meer in de belangstelling. We scoorden dit jaar een aantal voorbeelden. Dierondersteunde therapieën kunnen een duurzaam effect hebben op de sociale, emotionele, cognitieve, fysieke en psychologische ontwikkeling, blijkt uit onderzoek bij kinderen met Down en autisme. Veteranen kunnen gebaat zijn bij therapie met paarden, bij de behandeling van PTSS.
Kinderen met autisme zouden gebaat kunnen zijn bij een hulphond, maar daar is nog meer onderzoek nodig, stellen de onderzoekers zelf.

De genezing van Alzheimer (en andere vormen van dementie)

De zorgen over de toename van Alzheimer (we worden steeds ouder) maakt dat er meer ingezet wordt op onderzoek om de ziekte te voorkomen, of in ieder geval de schade zoveel als mogelijk te beperken. Gelukkig neemt de kans om dementie te krijgen, al is nog niet precies bekend waarom dat zo is.

Hoopvolle ontwikkelingen zijn er wel. Eiwitklontering, een belangrijk fenomeen bij de ziekte van Alzheimer, kan nog niet worden voorkomen, maar onderzoekers achterhaalden wel de achterliggende processen. En dat is een stap in de goede richting.
Voor vroege diagnostiek, ook van wezenlijk belang, werd op de VU in Amsterdam een bloedtest ontwikkeld. Met enige miscommunicatie naar voren geschoven, vooralsnog ook niet beschikbaar, maar ook hier: er is progressie.
Ook voor vroege diagnostiek is de app die in Gent werd ontwikkeld. De app heet ’mobile DNA’ en registreert gedurende 6 maanden of langer hoe iemand zijn of haar smartphone gebruikt. Als de gebruiker bijvoorbeeld plots moeite heeft om te navigeren, kan dat een aanwijzing voor cognitieve achteruitgang zijn.
Zelfs uit het minder reguliere circuit komen resultaten: dat stoffen uit de narcisbol, of onderzoeken naar de darmflora, hulpmiddelen kunnen zijn om dementie te bestrijden, was enkele jaren geleden onbespreekbaar.

Andere onderzoeken en projecten

We kunnen onmogelijk een uitputtend overzicht geven van de nieuwe projecten en onderzoeksresultaten binnen de ggz / psychiatrie in 2020. Een beetje willekeurig kozen we er, naast de bovenstaande, nog vijf uit.

Werken met een arbeidsbeperking
Als iemand met een arbeidsbeperking een baan krijgt, heeft dat niet alleen voordelen voor de persoon zelf maar ook voor de samenleving, concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in maart. Ze doen minder vaak een beroep op geestelijke gezondheidszorg en Wmo-ondersteuning als ze werk hebben. Ook daalt het risico op crimineel gedrag, dat zo’n 5 procent bedraagt in deze groep. Deze voordelen komen bovenop de maatschappelijke besparingen op uitkeringen en de immateriële voordelen van werk voor mensen zelf, zoals zelfrespect en algeheel welbevinden. 

Vriendschap als medicijn
Een betrekkelijk eenvoudig medicijn tegen de gevolgen van traumatische jeugdervaringen: vriendschap. Kinderen met nare jeugdervaringen krijgen op latere leeftijd relatief vaak mentale problemen. Als zij een toename in vriendschappen ervaren, stijgt ook hun mentale weerbaarheid, concludeert Anne-Laura van Harmelen, hoogleraar Brein, veiligheid en veerkracht aan de Universiteit Leiden.

Omgevingsfactoren versus genetische aanleg
Een volgende stap in het nature-nurture debat rond psychische problematiek. Onderzoek in het UMC Utrecht zwengelt de discussie weer aan. In een in het Schizophrenia Bulletin gepubliceerd artikel maken de onderzoekers (zie onderaan) duidelijk dat omgevingsfactoren een veel grotere rol spelen dan de genetische aanleg. Vooral jeugdtrauma’s en sociale frustratie vergroten de kans op ernstig psychische problemen.

Nieuwe mogelijkheden rond ADHD en autisme
Progressie ook in de begeleiding van ontwikkelingsstoornissen. Effectievere psychosociale behandelingen voor kinderen met ADHD of druk gedrag, hun ouders en hun leerkrachten. De gevonden resultaten bieden veel mogelijkheden tot verbetering van de bestaande zorg.
Voor kinderen met autisme blijkt Pivotal Response Treatment (PRT) een veelbelovende behandeling. Het is gericht op het stimuleren van sociaal-communicatieve vaardigheden, zoals vragen leren stellen, opmerkingen maken en leren hoe je het gesprek met anderen kan aangaan.

De behandeling van PTSS
Er komen regelmatig onderzoeksresultaten voor nieuwe behandelingsmogelijkheden voor PTSS. Een voorbeeld: de stof anandamide – vaak aangeduid als ‘lichaamseigen marihuana’ – blijkt een rol te spelen bij het laten vervagen van herinneringen aan een angstige gebeurtenis. Dat ontdekte een internationaal team onder leiding van scheikundige Mario van der Stelt van de Universiteit Leiden. De resultaten bieden aanknopingspunten voor de behandeling van angststoornissen als PTSS.

Meer…
Movisie-onderzoekers onderzochten hoe psychisch kwetsbare en dakloze mensen ondersteund kunnen worden bij het vinden van een betere plek in de samenleving. ’De Drempel over’ bevat beschrijvingen van veertien succesvolle initiatieven die het net anders aanpakken.
Voor wie niet genoeg heeft aan bovenstaande voorbeelden.

 

Ons hele jaaroverzicht:

=> Niet bij corona alleen: de ggz in 2020

=> Eindelijk in werking: de Wet verplichte ggz

=> De oneindige mogelijkheden van het internet

=> De jeugdzorg als zorgenkind

=> Op weg naar de toekomst

=> Onze mentale weerstand tijdens de corona-pandemie

=> De ggz en de corona-crisis

------------------------------------------------------------------------------

Overig nieuws


23-01-2021 - Wie psychische problemen heeft (gehad), maakt bij veel werkgevers weinig kans
22-01-2021 - Professionals voor psychische hulp: 'De rek is eruit'
22-01-2021 - Magnetische 'deep brain stimulation' alternatief voor operatieve methode
22-01-2021 - Veranderingen in werk en relatieproblemen belangrijke risicofactoren voor mentale problemen bij moeders tijdens lockdown
21-01-2021 - Kunnen Eigen Kracht Conferenties helpen bij het voorkomen van dwang?
21-01-2021 - Mentale gezondheid van Britse ouders verslechtert onder nieuwe coronamaatregelen
21-01-2021 - AD(H)D en autisme voor de hulpverlening
20-01-2021 - 'Hoe de ziel verdwijnt uit de geestelijke zorg'
20-01-2021 - 'Aandacht voor het mentale welzijn van studenten is toegenomen, maar we zijn er nog niet’
20-01-2021 - NIP over kwestie Kaat Bollen: ‘Beroepscode nodigt uit om zich te bezinnen op eigen beroepsuitoefening’
19-01-2021 - Muziek en muziektherapie werkt aantoonbaar als middel tegen stress
19-01-2021 - Ggz-appwijzer moet inzicht geven in bestaande apps voor mentale gezondheid
19-01-2021 - Twentse zorgaanbieders zetten kwetsbare cliënten in bij criminele activiteiten
18-01-2021 - Cannabisgebruik nam tijdens eerste lockdown toe, contact met hun partners en familie verbeterde
18-01-2021 - Exposure-therapie ook zinvol bij patiënten met jeugdtrauma
18-01-2021 - Medicijn tegen Alzheimer werkt hoogstens voor een kleine groep
18-01-2021 - Blue Monday: een onzin-formule met de potentie van een hype
15-01-2021 - Ook MIND pleit voor openen basisscholen en opvang in belang van mentale gezondheid
15-01-2021 - Participatie en inclusie blijft achter voor mensen met ernstig psychische problemen
14-01-2021 - Naar een overkoepelende theorie over autisme
14-01-2021 - E-health en een ernstig psychische aandoening: een lastige combinatie
14-01-2021 - ADHD of druk gedrag?
13-01-2021 - Kindermishandeling lijkt tijdens periode van lockdown te zijn toegenomen
13-01-2021 - Stemmings- of angststoornis als risicofactor voor cardiometabole aandoeningen
13-01-2021 - Bij meerderheid ouderen bleef de mentale gezondheid ondanks corona-maatregelen stabiel
12-01-2021 - Rechter verbiedt zwarte lijst artsen
12-01-2021 - Over het aanleren van zelfmanagement bij een bipolaire stoornis
12-01-2021 - Belgische psychologe en seksuologe levert titel in na officiele waarschuwing vanwege foto's op Instagram
11-01-2021 - Het onzegbare
11-01-2021 - ‘Te snel begrijpen is meestal slecht begrijpen’
11-01-2021 - Met een gedicht kom je verder

Laatste nieuws

Tagcloud


  • adhd
  • alzheimer
  • autisme
  • corona
  • dementie
  • depressie
  • financiering
  • jeugd ggz
  • jeugdzorg
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Onze Facebook pagina

Contactgegevens

info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Wie psychische problemen heeft (gehad), maakt bij veel werkgevers weinig kans

  • Professionals voor psychische hulp: 'De rek is eruit'

  • Magnetische 'deep brain stimulation' alternatief voor operatieve methode

  • Veranderingen in werk en relatieproblemen belangrijke risicofactoren voor mentale problemen bij moeders tijdens lockdown

  • Kunnen Eigen Kracht Conferenties helpen bij het voorkomen van dwang?

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2021 - GGZ Totaal
Inloggen | Sitehand - Website met apps | Ziber - PSD naar html | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio