Als jongeren een toename in vriendschappen ervaren, stijgt ook hun mentale weerbaarheid. Dat blijkt uit onderzoek van Anne-Laura van Harmelen, hoogleraar Brein, veiligheid en veerkracht aan de Universiteit Leiden.
Kinderen met nare jeugdervaringen krijgen op latere leeftijd relatief vaak mentale problemen. Ze lijden vaker aan depressie of angst en hun welzijn is lager. Het gaat om ervaringen als mishandeling, verwaarlozing, gescheiden ouders of financiële of psychische problemen thuis. Van Harmelen en haar collega’s interviewden voor eerder onderzoek een groep van ruim 1200 jongeren herhaaldelijk tussen hun veertiende en zeventiende jaar. Ook interviewden ze een van hun verzorgers - meestal hun moeder - over hun jeugdervaringen en hun mentale gesteldheid.
Voor het nu gepubliceerde onderzoek naar de relatie tussen mentale veerkracht en vriendschap, kende Van Harmelen alle 1200 jongeren een veerkrachtscore toe. ’Als ze er mentaal veel beter aan toe waren dan je zou verwachten op basis van hun jeugdervaringen, scoorden ze hoog.’ Ze relateerde deze score aan de kwaliteit van vriendschappen die de kinderen rapporteerden. ’We zagen dat een hogere veerkracht sterk correleerde met betere vriendschappen. Bij veertienjarigen nog sterker dan bij zeventienjarigen.’
Toenemende vriendschap, toenemende veerkracht
Dat resultaat laat een verband zien tussen vriendschap en veerkracht, maar bewijst niet dat vriendschap invloed heeft op veerkracht. Dat blijkt wel uit de volgende stap die Van Harmelen zette: ze onderzocht de verandering in vriendschappen en veerkracht die jongeren toonden tussen hun veertiende en zeventiende jaar. Als hun veerkracht was toegenomen in die periode, rapporteerden ze ook meer vriendschap. Nam hun veerkracht af, dan waren ook hun vriendschappen afgenomen, bijvoorbeeld door verhuizing of ruzie.
Sociale isolatie door lockdowns kan veerkracht verlagen
Voorheen was de gedachte dat veerkracht een gegeven was, een karaktereigenschap die je meer of minder bezit. Nu blijkt dat dat, in elk geval deels, anders zit: vriendschap beïnvloedt veerkracht in positieve zin. Wat kan de samenleving met deze nieuwe informatie? Van Harmelen: ’We moeten niet onderschatten hoe belangrijk sociale contacten zijn voor jongeren. Er wordt nog weleens lacherig over gedaan, maar sociale isolatie als gevolg van lock-downs kan lange effecten hebben op de mentale veerkracht van kwetsbare adolescenten. Daarom is het heel goed dat Nederland het openblijven van scholen hoog prioriteert.’
De nieuwe kennis benadrukt het belang van vriendschappen tussen jongeren. Die zouden we extra moeten aanmoedigen. ’Er zijn veel interessante interventiemethoden bekend die kinderen kunnen helpen bij interpersoonlijke relaties. Speciale interventies voor adolescenten met nare jeugdervaringen, die dus extra veerkracht kunnen gebruiken, zijn er nog niet.’
Bron: Persbericht Universiteit Leiden
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
