Alledaagse ervaringen beïnvloeden ons karakter
Persbericht
Karakterkenmerken zijn deels genetisch bepaald maar onduidelijk is of en in welke mate psychologische ervaringen, zoals gevoelens en sociale interacties, invloed hebben op onze persoonlijkheid. Vroeger dacht men dat mensen amper veranderen qua persoonlijkheid. Inmiddels weten we beter. Mensen blijven hun leven lang veranderen in hun persoonlijkheid, mede door de continue invloed van dagelijkse gevoelens en sociale interacties. Dat vond Jeroen Borghuis in zijn op 15 maart te verdedigen promotieonderzoek getiteld Personality Trait Development in the Context of Daily Experiences and Close Social Relationships.
Persoonlijkheidseigenschappen zijn relatief stabiele patronen van gedachten, gevoelens en gedragingen waarin individuen van elkaar verschillen. Ze hebben invloed op allerlei aspecten van ons leven, zoals hoe gelukkig, gezond en productief we zijn. Meer kennis over hoe mensen zich qua persoonlijkheid ontwikkelen kan dan gebruikt worden om (on)wenselijke ontwikkelingspatronen vast te stellen. Psychologen kunnen die kennis bijvoorbeeld inzetten om bij patiënten persoonlijkheid in positieve zin te stimuleren of ongewenste ontwikkeling te voorkomen.
Big Five
Jeroen richtte zijn onderzoek op de eigenschappen-Big-Five: extraversie, vriendelijkheid, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit en openheid. Mensen die hoog scoren op extraversie zijn sociaal, uitbundig, warm, assertief en energiek, terwijl mensen die hier laag op scoren juist stil, gesloten, schuchter en teruggetrokken zijn. Vriendelijkheid geeft de mate aan waarin mensen aardig, behulpzaam, sympathiek en empathisch zijn. Mensen die hoog scoren op zorgvuldigheidzijn ordelijk, systematisch, nauwkeurig, netjes en gedisciplineerd. Emotionele stabiliteit beschrijft de mate waarin mensen de neiging hebben om negatieve emoties te ervaren. Mensen die laag scoren op emotionele stabiliteit zijn neurotisch: ze maken zich vaak zorgen, zijn gevoelig voor mogelijke gevaren, snel geraakt, nerveus en angstig. Ten slotte reflecteert openheid de mate waarin mensen nieuwsgierig, vernieuwend, intellectueel, fantasierijk, artistiek en creatief zijn.
Dataset
Jeroen maakte gebruik van de RADAR dataset, in casu twee bestaande cohorten van Nederlandse jongeren, hun broers en zussen, hun moeders en hun beste vrienden. In een tijdsbestek van zeven jaar vulden zij vragenlijsten in over onder meer hun persoonlijkheid en dagelijkse ervaringen. De totale steekproefgrootte betrof 2.230 adolescenten en 483 moeders.
Enkele deelconclusies
• Karakters blijken al redelijk stabiel op de leeftijd van 12-13 jaar. Tot 18 jaar neemt de stabiliteit toe, daarna niet meer.
• Meisjes worden in de pubertijd minder extravert en minder emotioneel stabiel. Jongens worden in die tijd minder zorgvuldig.
• Jongens én meisjes worden in de periode 17-22 jaar zorgvuldiger, vriendelijker en extraverter. Meisjes worden in deze periode emotioneel stabieler.
• Moeders groeien (gering) in zorgvuldigheid, extraversie, vriendelijkheid en emotionele stabiliteit. Zij verschillen onderling wel sterk in de ontwikkeling van emotionele stabiliteit en openheid.
• Individueel verschillen jongeren sterk van elkaar in hun ontwikkeling op extraversie, emotionele stabiliteit en zorgvuldigheid.
• Pubers gaan qua persoonlijkheid niet meer lijken op hun vrienden, broers en zussen.
• Er is sprake van wederzijdse beïnvloeding tussen emotionele stabiliteit en het ervaren van negatieve gevoelens bij jongeren.
• Mensen kunnen groeien wat betreft de Big Five wanneer ze meer positieve emoties en meer relatiekwaliteit ervaren.
• En algemeen: alledaagse sociale en emotionele ervaringen hebben invloed op persoonlijkheidseigenschappen.
Jeroen Borghuis (Waalwijk, 1986) studeerde Integrale Veiligheid aan de Avans Hogeschool (2004-08), de (pre-) master Sociologie (2008-10) en de researchmaster Social and Behavioral Sciences (2012-14) aan Tilburg University. Zijn hbo-afstudeerscriptie (samen met Danny Berkers) werd verkozen tot Nerderlands’ beste afstudeerproject op het gebied veiligheid, en zijn research masterscriptie werd geselecteerd als beste scriptie van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences (TSB). Na werkzaam te zijn geweest bij het NIVEL in Utrecht begon Jeroen aan zijn promotieonderzoek aan Tilburg University bij het dept. Ontwikkelingspsychologie (2014-2018). Sinds oktober 2018 is hij werkzaam als statistisch onderzoeker bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in Den Haag.
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op het gratis magazine dan iets voor jou! Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines
