Leendert Douma recenseert het album DSM-5 van de Amsterdamse band Ploegendienst.
En ik pis in je soep
Iedereen vindt me raar
Beter dat dan fysiek contact
Want ik vеrbrand je met huid en haar
Als een band een plaat uitbrengt onder de naam DSM-5, en er staan nummers op als Zwijgrecht, De kunst van animositeit en Paranoia, dan kunnen we die op GGZ Totaal natuurlijk niet onbesproken laten. Zelfs al duurt ‘ie welgeteld maar 22 minuten en 16 seconden. In die tijd hoor je wel dertien nummers van de Amsterdamse punkband voorbijkomen, inclusief gastbijdragen van Vjèze Fur (van De Jeugd van Tegenwoordig) en twee van Spinvis. Op DSM-5 wroet Ray Fuego diep in zijn brein en diagnosticeert hij zijn eigen alledaagse mentale gevechten”, aldus platenmaatschappij Excelsior. Dat maakt nieuwsgierig.
Ploegendienst is het project van Michiel Beffers, Bastiaan Bosma en Bram Swarte, maar bovenal van rapper Ray Fuego. Die is bekend van zijn soloplaten en van het rapcollectief SMIB (dat is ‘BIMS’ achterstevoren, straattaal voor de Bijlmer). Ray Fuego - echte naam Rayvel Pieternella - werd overigens in 2020 door het blad Esquire uitgeroepen tot de best geklede man van Nederland. Punk en mode dan wel hiphop en mode gaan vaak hand-in-hand.
Met hun eerste album IK (in hoofdletters) presenteerde Ploegendienst zich vorig jaar als ‘honderd procent anti-alles’-band. “Zeker anti-alles wat mensen zeggen dat je moet zijn.” En daar gaan ze doodleuk mee door. Dapper. Op het album vernoemd naar de ‘bijbel’ voor de psychiatrische diagnostiek speelt Ray Fuego (1996) met de beeldvorming van anderen en zet er zijn eigen beelden tegenover. Ik ben niet antisociaal, ik ben gewoon selectief, schreeuwt Fuego in het titelnummer. En ook:
Ik heb geen agressieprobleem, je maakt me gewoon agressief
Daarom sla ik alles kort en klein, want praten dat wil ik hier niet
Er zijn geen woorden voor hoe ik me voel
Daarom laat ik ze zien
Ik sla alles kort en klein want ik ben niemand z’n vriend
Echt interessant wordt het ook als Spinvis mee gaat doen, en een van de nummers heet dan ook Interessant. In de stil van Spinvis komen een aantal schijnbaar losse statements voorbij (Ik slaap met sokken aan / Ik drink geen koeienmelk / Ik ben je moeder niet / Ik lust geen cola, schat / Ik ben geen stukadoor / Ik eet geen ananas / Ik heb mijn hand verbrand), om steeds cynisch te eindigen met: Interessant, verdomd interessant! Hoe waardevol is al dat menselijk contact?
Muzikaal doet Ploegendienst zowel denken aan de generatiegenoten van Hang Youth als aan De Raggende Manne, die in de vroege jaren negentig de zalen op hun kop zetten met hun avant-garde Nederlandstalig mentale psych-punk. Het is wat minder hardcore dan hun eerste album, Ploegendienst neemt ietsje gas terug, maar in de heftigheid van de teksten is helemaal niks ingeboet. Het venijn zit ‘m vooral in de uitingen van Fuego. Het is een prima plaat om je heel puberaal en onbegrepen bij te voelen. Dat is ook wel eens lekker.
Je kunt het hele album digitaal beluisteren, maar je kunt DSM-5 ook gewoon op vinyl kopen. Voor twee euro extra is ‘ie zelfs te bestellen in de kleur ‘depressief grijs’, zoals Ploegendienst het omschrijft. Maar van de gestoorde, anarchistische chaos die in de groeven is geperst wordt je vooral heel vrolijk.
En een klein beetje spuug
Maakt je koffie wat lauw
Ik haat mensen, maar het is niet persoonlijk
Het is alleen persoonlijk naar jou
Beluister Ploegendienst - DSM-5 op Spotify
-
Lees ook andere artikelen over muziek en mentale gezondheid
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
