overzicht

Samenwerking geestelijk verzorgers en POH-GGZ bij zingevingsvragen

Gepubliceerd: 29-04-2022

Afgelopen 2 jaar onderzochten geestelijk verzorgers samen met praktijkondersteuners ggz van huisartsenpraktijken in Utrecht en omgeving hoe ze de zorg voor zingeving in Utrecht en omgeving kunnen verbeteren. Dat schrijft ZonMW.

Ook onderzochten ze wat beide beroepsgroepen van elkaar kunnen leren. ‘Geestelijk verzorgers zijn beter in doorvragen, maar praktijkondersteuners zijn doortastender. Door elkaar op te zoeken, kunnen we onze cliënten nog beter helpen.’

Samenwerking bij zingevingsvragen

‘Zingeving is in veel huisartsenpraktijken een onderbelicht terrein’, vertelt hoogleraar Geestelijke Verzorging Gaby Jacobs van de Universiteit voor Humanistiek. Ze is projectleider van het door ZonMw gesubsidieerde actieonderzoek SamenZin, dat in juni 2020 startte in Utrecht Stad en de regio Zuidoost-Utrecht. Doel van het project is om de samenwerking bij zingevingsvragen tussen geestelijk verzorgers en praktijkondersteuners ggz van huisartsenpraktijken te verbeteren.

Open houding

In de beroepsopleidingen van praktijkondersteuners ggz wordt nog weinig aandacht besteed aan zingeving. Jacobs: ‘Terwijl de psychische klachten van hun cliënten vaak samenhangen met levensvragen. Iemand met een burn-out of een depressie herkent zich niet altijd in die diagnose en kan ook worstelen met levensvragen als: ‘Wat beteken ik nog voor anderen?’ ‘Hoe ga ik om met verlies en rouw?’ Die vragen komen meestal pas boven als professionals voldoende tijd kunnen nemen om te luisteren en ook woorden kunnen geven aan wat iemand als levensvragen ervaart.’

Leren van elkaar

Geestelijk verzorgers lijken daarvoor beter toegerust dan praktijkondersteuners in de huisartsenpraktijk. Ze hebben vaak 2 keer zoveel tijd voor gesprekken en zijn geschoold in het herkennen en verwoorden van existentiële vragen. Ook zijn ze minder geneigd om direct naar oplossingen te zoeken. ‘Helaas weten mensen met zingevingsvragen ons lang niet altijd te vinden’, zegt Ilse Frank.

Frank, geestelijk verzorger bij WoonZorgcentra Haaglanden en coördinator bij het Centrum voor Levensvragen Zuidoost-Utrecht: ‘Wij bouwen een netwerk op met praktijkondersteuners ggz van huisartsenpraktijken. Om meer doorverwijzingen te krijgen. Maar ook om van elkaar te leren. Welke gespreksmethodes gebruiken zij? Wat doen zij anders, beter?’

Naast het Centrum voor Levensvragen Zuidoost-Utrecht nam ook Zin in Utrecht -het Centrum voor Levensvragen in Utrecht Stad- deel aan het actieonderzoek.

Cliëntenonderzoek

Eerst ondervroegen de actieonderzoekers 27 cliënten van huisartsen, praktijkondersteuners en geestelijk verzorgers  over hun behoefte aan begeleiding bij zingevingsvragen. Jacobs: ’Veel mensen gaven aan dat ze willen dat professionals ook durven te vragen naar hun lijden, hun verdriet. Dat er niet altijd iets opgelost hoeft te worden. Dat het minstens zo betekenisvol kan zijn als het helder wordt waar de pijn zit en dat het er mag zijn.’

Leergemeenschappen

Geestelijk verzorgers en praktijkondersteuners ggz uit beide regio’s vormden 2 leergemeenschappen. In duo’s gingen ze aan de slag met hun leervragen over zingeving. ‘We wilden een gelijkwaardige uitwisseling’, vertelt Frank. ‘Het was niet de bedoeling dat wij praktijkondersteuners lesjes zingeving gingen geven.’ Zelf was ze bijvoorbeeld benieuwd naar de invulling van hun consulten. Verstaan praktijkondersteuners hetzelfde onder aandacht geven en luisteren? Hoe bewaken ze hun tijd?  Wanneer verwijzen ze iemand met zingevingsvragen door? En naar wie?

Meer doortastend

Frank: ‘Praktijkondersteuners zijn vaak doortastender dan geestelijk verzorgers. Ik heb van hen geleerd hoe je gesprekken goed af kunt ronden binnen een beperkte tijd.’ Ook het inzetten van psycho-educatie door praktijkondersteuners zette haar aan het denken. ‘Uitleg geven over verschillende fases van rouw bijvoorbeeld, kan heel steunend zijn, ook in onze praktijk.’ Jacobs: ‘Modellen kunnen behulpzaam zijn, maar om het persoonlijke verhaal te horen, moet je ze ook weer los durven te laten. In dat opzicht kunnen praktijkondersteuners ggz juist weer iets leren van geestelijk verzorgers. Die zijn beter getraind in doorvragen: ‘Herken je hier iets in, hoe heb jij dit ervaren?’

Vertragen

Samen met haar duomaatje verzorgde Frank een les over wat vertragen kan betekenen in gesprekken over zingeving en welke werkvormen je daarbij kunt gebruiken. Frank: ‘Vertragen gaat niet alleen over stiltes inlassen, maar ook dat je de ander binnen durft te laten komen. Dat je kijkt wat er met jou gebeurt, en of je dat terug kunt geven. Mijn maatje was zo geïnspireerd door onze les, dat ze het direct ging uitproberen in haar huisartsenpraktijk.’ Andere onderwerpen die in de leergemeenschappen werden uitgeplozen: luisteren, grondhouding, het psychologische en het existentiële perspectief, verschillen en overeenkomsten tussen geestelijk verzorgers en praktijkondersteuners.

Bouwstenen

De lessen die in de leergemeenschappen werden verzorgd, leverden meer dan 20 bouwstenen op om zingeving te herkennen en te bespreken. 4 daarvan zijn omgezet in een lesmodule Zingeving. Die is op 25 maart en 8 april voor het eerst als 2-daagse nascholing aan praktijkondersteuners gegeven. Ook zijn gesprekken gaande met hun beroepsopleidingen, om de module in de initiële opleidingen op te nemen. De lesmodule komt, naar verwachting ná eind mei, beschikbaar op de website van de Universiteit voor Humanistiek. In juni is er een afsluitende studiemiddag over de opgedane ervaringen voor praktijkondersteuners, geestelijk verzorgers en andere belangstellenden  die in zorg en welzijn werkzaam zijn.

Bron: ZonMW

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

 

Reageer direct op bovenstaand bericht





Plaats mijn reactie

Overig nieuws


10-07-2025 - Onderzoek MIND: AI voorziet in behoefte
10-07-2025 - Uitwerking cao gereed
09-07-2025 - Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie
09-07-2025 - VR succesvol in behandeling psychoses
08-07-2025 - Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd
08-07-2025 - Ton Vink in bestuur De Hoop Groep
08-07-2025 - LVVP wint kort geding tegen NZa
04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven
02-07-2025 - Tanja Berger in bestuur NVvP
01-07-2025 - Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid
01-07-2025 - Janna Vrijsen hoogleraar Transdiagnostische psychopathologie
30-06-2025 - Wij kijken niet mee
30-06-2025 - Hoe ziet innovatie in de jeugd-ggz er concreet uit?
30-06-2025 - POET: een online emotieregulatietherapie voor jongeren met psychische klachten
30-06-2025 - Bij jongeren veerkracht weven na trauma
30-06-2025 - A NICE DAY
30-06-2025 - Gelukkig gelabeld, van ADHD tot angststoornis: een zoektocht naar mentale gezondheid
30-06-2025 - Wachtlijsten verkort door andere aanpak lichtere problemen?
30-06-2025 - De podcasts
30-06-2025 - De bibliotheek
27-06-2025 - Defensie en ggz werken aan noodplan voor opschaling bij oorlog
27-06-2025 - Eenzaamheid en veerkracht: sleutels tot psychische gezondheid bij jongeren
26-06-2025 - Ruth Peetoom opnieuw voorzitter van de Nederlandse ggz
25-06-2025 - Geen Kamermeerderheid voor euthanasie-moties van NSC
25-06-2025 - Lionarons GGZ neemt failliet PSY-Care over
25-06-2025 - Nieuwe Neurologische Behandelunit voor moeilijk behandelbare psychische aandoeningen
24-06-2025 - Stop op snelle toets IZA
23-06-2025 - NVvP en KNMG: 'Neem moties over euthanasieverzoeken niet aan'
23-06-2025 - Wekelijkse capsule biedt vergelijkbare effectiviteit en betere therapietrouw bij chronisch psychiatrische aandoeningen

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Onderzoek MIND: AI voorziet in behoefte

  • Uitwerking cao gereed

  • Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie

  • VR succesvol in behandeling psychoses

  • Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio