overzicht

IGJ: Toepassen dwang in ggz moet beter

GGZgevangen

Gepubliceerd: 12-06-2025

Het toepassen van dwang in de zorg moet veel zorgvuldiger. Dat concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. De IGJ deed vorig jaar onderzoek naar alle sectoren in de zorg. De conclusies over gedwongen zorg gelden ook voor de ggz. Zo worden documenten voor eigen regie maar minimaal ingevuld, stelt scholing soms niet veel voor en zijn er basishuisregels voor alle cliënten – terwijl er per cliënt afwegingen moeten worden gemaakt.

‘Het verschilt nogal hoe zorgaanbieders omgaan met het toepassen van dwang in de zorg, en met het verminderen daarvan. Veel zorgaanbieders moeten beter letten op de belangen van hun cliënten’, stelt de IGJ op 12 juni.

Wetten
De inspectie zegt dat op basis van een groot onderzoek. Ze keken hoe de Wet verplichte ggz (Wvggz), de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Jeugdwet werden toegepast. Ook in de ggz. In 2024 bezocht de IGJ in totaal tien grote geïntegreerde ggz-aanbieders en medisch psychiatrische units (MPU’s) of psychiatrische afdelingen algemeen ziekenhuis (PAAZ). Ook bezocht de IGJ 56 aanbieders van 24-uurs jeugdhulp. Het ging om zeven Wzd-locaties, drie Wvggz-locaties en 46 open jeugdhulpaanbieders. 

Huisregels
Een van de conclusies luidde: In de open jeugdhulp zijn er vormen van beperkingen of dwang zonder wettelijke grondslag. Algemene huisregels mogen ook niet zomaar beperkingen voor iedereen opleveren, bijvoorbeeld over telefoongebruik. Er moet steeds een afweging per persoon worden gemaakt. Dat laatste gaat ook op voor de ggz, stelt de IGJ.

Documenten
Daarnaast zag de IGJ dat zorgplannen niet altijd goed worden bijgehouden. Bij cliënten die verplichte zorg ontvangen moet er een zorgplan aanwezig zijn en desgewenst een zorgkaart. Er waren actuele zorgplannen die aan de meeste wettelijke vereisten voldoen. Maar concrete termijnen voor evaluatie en actualisatie van het zorgplan ontbraken in de meeste gevallen. De inspecteurs zagen dat de meeste zorgkaarten minimaal waren ingevuld en vaak niet werden aangepast na veranderingen. Ook stond in de cliëntdossiers niet duidelijk genoteerd of de cliënt meewerkte aan het opstellen van de zorgkaart. Een enkele keer stond beschreven dat de cliënt weigerde mee te werken. Ook een eigen plan van aanpak en de zelfbindingsverklaring worden nog weinig gebruikt. Enkele zorgverleners vertelden dat cliënten het opstellen van deze documenten ingewikkeld en belastend vinden. Om die reden gaven zorgverleners aan het opstellen van deze documenten niet actief te stimuleren. Volgens hen zou het goed zijn om deze documenten zo vroeg mogelijk op te stellen. Als een cliënt nog stabiel is, want dan kan hij daar beter over nadenken. 

Scholing
De meeste zorgverleners in de ggz zijn goed geschoold over verplichte zorg, ziet de IGJ. Maar bij een paar instellingen bleef scholing beperkt tot een basistraining en alleen scholing voor artsen. Verder zag de IGJ dat invalkrachten niet altijd voldoende kennis en ervaring hebben over verplichte zorg.

Cijfers en trends
De meeste instellingen betrekken hun centrale cliëntenraad (CR) bij hun beleid inzake zorg en dwang, maar de decentrale cliëntenraden nauwelijks. Die hebben weinig inzicht in cijfers en trends, terwijl ze dat wel zouden willen. Omdat decentrale cliëntenraden dichter bij de afdelingen staan, kunnen zij juist een belangrijke rol spelen in het voorkomen van verplichte zorg, gaven ze aan. Niet bij alle bezochte afdelingen worden de trends en cijfers over verplichte zorg structureel gedeeld met de teams. Deze informatie blijft dan binnen het management of bij de geneesheer-directeur. Zo vertelden enkele zorgverleners niet bekend te zijn met de stijgende trend over het toepassen van bepaalde vormen van verplichte zorg.

Toezicht
“We zien dat organisaties, zorgverleners en jeugdhulpverleners nog steeds verschillend omgaan met de toepassing van gedwongen zorg en dat er nog veel beter kan”, zegt de IGJ tot slot. “In 2025 houden wij daarom vaker toezicht op gedwongen zorg. We zetten de koers van agenderen en stimuleren voort en treden handhavend op als dit nodig is.” 

 

----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou!

GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

Overig nieuws


04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven
02-07-2025 - Tanja Berger in bestuur NVvP
01-07-2025 - Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid
01-07-2025 - Janna Vrijsen hoogleraar Transdiagnostische psychopathologie
30-06-2025 - Wij kijken niet mee
30-06-2025 - Hoe ziet innovatie in de jeugd-ggz er concreet uit?
30-06-2025 - POET: een online emotieregulatietherapie voor jongeren met psychische klachten
30-06-2025 - Bij jongeren veerkracht weven na trauma
30-06-2025 - A NICE DAY
30-06-2025 - Gelukkig gelabeld, van ADHD tot angststoornis: een zoektocht naar mentale gezondheid
30-06-2025 - Wachtlijsten verkort door andere aanpak lichtere problemen?
30-06-2025 - De podcasts
30-06-2025 - De bibliotheek
27-06-2025 - Defensie en ggz werken aan noodplan voor opschaling bij oorlog
27-06-2025 - Eenzaamheid en veerkracht: sleutels tot psychische gezondheid bij jongeren
26-06-2025 - Ruth Peetoom opnieuw voorzitter van de Nederlandse ggz
25-06-2025 - Geen Kamermeerderheid voor euthanasie-moties van NSC
25-06-2025 - Lionarons GGZ neemt failliet PSY-Care over
25-06-2025 - Nieuwe Neurologische Behandelunit voor moeilijk behandelbare psychische aandoeningen
24-06-2025 - Stop op snelle toets IZA
23-06-2025 - NVvP en KNMG: 'Neem moties over euthanasieverzoeken niet aan'
23-06-2025 - Wekelijkse capsule biedt vergelijkbare effectiviteit en betere therapietrouw bij chronisch psychiatrische aandoeningen
20-06-2025 - Strikte medicatietrouw bij schizofrenie halveert risico op verkeersongevallen
19-06-2025 - Douwe Weening directeur-bestuurder van Terwille
18-06-2025 - Nieuwe Toolkit netwerkzorg mentale gezondheid
18-06-2025 - GGZ WNB krijgt interim bestuurder
18-06-2025 - Twintig jaar later: PTSS blijft een onzichtbare strijd voor hulpverleners van nine-eleven
17-06-2025 - Aantal consulten bij de poh-ggz blijft stijgen
17-06-2025 - Ziekteverzuim stijgt meest in ggz

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz

  • AZWA-akkoord gaat toch door

  • HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven

  • Tanja Berger in bestuur NVvP

  • Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio