overzicht

Mini-RNA’s lijken sleutelrol te spelen in psychiatrische en neurologische aandoeningen

5 - Wetenschap hersenen

Gepubliceerd: 04-06-2025

Een recente studie, afgelopen december gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Aging, werpt nieuw licht op het ontstaan van diverse psychiatrische en neurologische aandoeningen. Onderzoekers van de UC Davis School of Medicine in Californië hebben specifieke microRNA’s geïdentificeerd die een belangrijke rol spelen bij stoornissen als depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en de ziekte van Parkinson.
Volgens de onderzoekers is het de eerste studie die microRNA’s in verband brengt met de ontwikkeling van zowel psychiatrische als neurodegeneratieve ziekten.


Over microRNA’s

Onze genetische informatie ligt opgeslagen in het DNA, dat zich bevindt in de celkern. Van daaruit worden instructies via boodschapper-RNA (mRNA) naar de rest van de cel gestuurd, waar eiwitten worden aangemaakt. Deze eiwitten zijn essentieel voor vrijwel alle processen in het lichaam.

MicroRNA’s, kleine stukjes RNA die geen eiwitten aanmaken, kunnen zich vasthechten aan mRNA en zo de productie van bepaalde eiwitten blokkeren. Dit ’remmechanisme’ is cruciaal voor een normale ontwikkeling van cellen. Wanneer microRNA’s echter verkeerd functioneren, kunnen ze bijdragen aan het ontstaan van ziekten.

Sinds hun ontdekking in 1993 zijn er bij mensen meer dan 2.000 microRNA’s geïdentificeerd. De rol die ze spelen bij aandoeningen is een groeiend onderzoeksgebied.

Grote dataset, grote inzichten

Voor het onderzoek analyseerden de wetenschappers hersenweefsel van 604 overleden personen die deelnamen aan het Religious Orders Study/Rush Memory and Aging Project, een longitudinaal onderzoek dat bestaat sinds 1994 en zich richt op ouder wordende volwassenen. De gemiddelde leeftijd bij overlijden was 90 jaar.

De onderzoekers richtten zich specifiek op de dorsolaterale prefrontale cortex, een hersengebied dat belangrijk is voor cognitieve functies zoals werkgeheugen en plannen. Ze onderzochten genetische varianten die de hoeveelheid microRNA in dit hersengebied beïnvloeden en combineerden deze gegevens met grootschalige genetische gegevens van patiënten met 16 verschillende psychiatrische en neurologische aandoeningen.


Belangrijkste bevindingen

In totaal ontdekten de onderzoekers 49 microRNA’s die verband houden met een of meer hersenfuncties of ziekten. Vier microRNA’s sprongen eruit om een waarschijnlijke bijdrage te leveren aan het ontstaan van specifieke aandoeningen: één voor bipolaire stoornis én schizofrenie; één voor de ziekte van Parkinson; één voor posttraumatische stressstoornis (PTSS) en één voor bipolaire stoornis én depressie

Volgens de onderzoekers is het opvallend dat sommige microRNA’s invloed lijken te hebben op meerdere aandoeningen, zoals miR-499a-5p betrokken is bij zowel bipolaire stoornis als schizofrenie. Volgens hem suggereert het dat er mogelijk gedeelde biologische mechanismen zijn.

Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat bijna de helft van de onderzochte microRNA’s genetische varianten bevat (zogenoemde miR-QTLs) die hun hoeveelheid beïnvloeden. Dit wijst op een genetische component die de regulatie van microRNA aanstuurt.


Kanttekeningen en toekomstperspectief

Zoals bij ieder onderzoek zijn er ook beperkingen. Zo bestond de onderzoeksgroep uitsluitend uit oudere volwassenen van Europese afkomst en werd slechts één hersengebied onderzocht. Meer divers onderzoek is nodig om de resultaten te bevestigen en verder uit te breiden.

Toch benadrukken de onderzoekers het belang van hun bevindingen. Zij stellen dat één enkele microRNA honderden genen kan beïnvloeden. De resultaten dragen volgens hen bij aan een beter begrip van hoe microRNA’s het risico op psychiatrische en neurologische aandoeningen kunnen verhogen.

Vattathil, S.M., Gerasimov, E.S., Canon, S.M. et al. Mapping the microRNA landscapein the older adult brain and its genetic contribution to neuropsychiatric conditions. Nat Aging 5, 306–319 (2025).
 

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines. 

Overig nieuws


09-07-2025 - Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie
09-07-2025 - VR succesvol in behandeling psychoses
08-07-2025 - Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd
08-07-2025 - Ton Vink in bestuur De Hoop Groep
08-07-2025 - LVVP wint kort geding tegen NZa
04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven
02-07-2025 - Tanja Berger in bestuur NVvP
01-07-2025 - Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid
01-07-2025 - Janna Vrijsen hoogleraar Transdiagnostische psychopathologie
30-06-2025 - Wij kijken niet mee
30-06-2025 - Hoe ziet innovatie in de jeugd-ggz er concreet uit?
30-06-2025 - POET: een online emotieregulatietherapie voor jongeren met psychische klachten
30-06-2025 - Bij jongeren veerkracht weven na trauma
30-06-2025 - A NICE DAY
30-06-2025 - Gelukkig gelabeld, van ADHD tot angststoornis: een zoektocht naar mentale gezondheid
30-06-2025 - Wachtlijsten verkort door andere aanpak lichtere problemen?
30-06-2025 - De podcasts
30-06-2025 - De bibliotheek
27-06-2025 - Defensie en ggz werken aan noodplan voor opschaling bij oorlog
27-06-2025 - Eenzaamheid en veerkracht: sleutels tot psychische gezondheid bij jongeren
26-06-2025 - Ruth Peetoom opnieuw voorzitter van de Nederlandse ggz
25-06-2025 - Geen Kamermeerderheid voor euthanasie-moties van NSC
25-06-2025 - Lionarons GGZ neemt failliet PSY-Care over
25-06-2025 - Nieuwe Neurologische Behandelunit voor moeilijk behandelbare psychische aandoeningen
24-06-2025 - Stop op snelle toets IZA
23-06-2025 - NVvP en KNMG: 'Neem moties over euthanasieverzoeken niet aan'
23-06-2025 - Wekelijkse capsule biedt vergelijkbare effectiviteit en betere therapietrouw bij chronisch psychiatrische aandoeningen
20-06-2025 - Strikte medicatietrouw bij schizofrenie halveert risico op verkeersongevallen
19-06-2025 - Douwe Weening directeur-bestuurder van Terwille

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie

  • VR succesvol in behandeling psychoses

  • Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd

  • Ton Vink in bestuur De Hoop Groep

  • LVVP wint kort geding tegen NZa

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio