overzicht

Uitgebreide handleiding beschikbaar om het gebruik van antidepressiva veilig af te bouwen

Gepubliceerd: 12-05-2023

Met een nieuw gepubliceerd document zijn de adviezen voor afbouw van antidepressiva compleet en kan de afbouw van elk antidepressivum goed voorbereid en begeleid worden. De behoefte aan handvatten voor het afbouwen van antidepressiva bij patiënten, naasten, artsen en apothekers is groot. In 2018 stelden de beroepsverenigingen van huisartsen (NHG), apothekers (KNMP) en psychiaters (NVvP), samen met MIND, al een document op voor het afbouwen van veelgebruikte antidepressiva (SSRI’s en SNRI’s). Het nu verschenen extra document beschrijft hoe de overige in Nederland voorgeschreven antidepressiva afgebouwd kunnen worden.

Naast het document voor artsen en apothekers is bovendien ook informatie voor patiënten en naasten ontwikkeld. Daarin staat voor patiënten overzichtelijk en helder uitgelegd wanneer en hoe je kunt stoppen met antidepressiva, welke verschijnselen je kunt verwachten, hoe je je kunt voorbereiden op afbouw en stoppen en welke hulp er mogelijk is. Deze nieuwe producten zijn ontwikkeld met behulp van subsidie van het ministerie van VWS.

Angst om terug te vallen

In Nederland slikken zo’n 250.000 mensen langdurig antidepressiva. Depressie en angststoornissen kunnen met deze medicijnen vaak goed behandeld worden en de kans op een terugval wordt erdoor gehalveerd. Het langdurig gebruik van antidepressiva kan voor mensen die kwetsbaar zijn voor het krijgen van depressies of angstklachten een weloverwogen keuze zijn. Tegelijkertijd hebben veel mensen, vanwege bijvoorbeeld bijwerkingen of door afname van de oorspronkelijke klachten, ook de wens om de medicatie te minderen of ermee te stoppen. Dit kan door de medicatie in stappen af te bouwen. Dit afbouwen is niet altijd eenvoudig: mensen weten niet goed hoe, ervaren angst om terug te vallen en/of zijn bang voor onttrekkingsverschijnselen. Dit kan ertoe leiden dat mensen onnodig antidepressiva blijven gebruiken.

Afbouwadviezen bieden houvast aan patiënt, naaste, arts en apotheker

De documenten met afbouwadviezen bieden meer houvast aan patiënten, naasten en behandelaren om samen te beslissen hoe ze antidepressiva kunnen afbouwen.  Ook geven ze aanbevelingen voor een goede voorbereiding en begeleiding tijdens het afbouwen.  Vanwege de beperkte wetenschappelijke literatuur, zijn de aanbevelingen gebaseerd op kennis vanuit psychofarmacologie, expert-opinion, patiënten perspectief en praktijkervaring.

Het belangrijkste advies is om de afbouw te starten vanuit gedeelde besluitvorming (shared decision making) tussen de patiënt, desgewenst diens naaste, en de behandelend arts. Daarnaast adviseren de opstellers om meer systematisch, vergelijkend onderzoek te doen naar de afbouw van antidepressiva.

Adviezen voor begeleiding bij gebruik en afbouw antidepressiva

In een behandeling met antidepressiva is het na het bereiken van verbetering belangrijk dat arts en patiënt regelmatig bespreken of de antidepressiva nog nodig zijn of dat het mogelijk is om af te bouwen. Het voorschrijven en het afbouwen van antidepressiva is maatwerk. Patiënten reageren verschillend op het afbouwen. Wanneer een patiënt mindert of stopt kunnen er onttrekkingsverschijnselen optreden. Dat varieert van o.a. griepachtige verschijnselen, slaapproblemen, psychische en cognitieve problemen, stemmingswisselingen, misselijkheid tot hartproblemen.  Deze verschijnselen verdwijnen gemiddeld na een dag tot zes weken, afhankelijk van het middel en de gesteldheid van de patiënt. Als de psychische klachten een week na de afbouwperiode aanhouden, is er kans dat er een terugval heeft plaats gevonden. Een risico van het afbouwen van antidepressiva is dat de oorspronkelijke angst- of depressieve klachten na verloop van tijd terugkeren. Bij de wens om antidepressiva af te bouwen is het dus belangrijk dat arts en patiënt eerst de risico’s en de eventuele eerdere ervaringen met afbouwen of stoppen bespreken. 

Wordt het afbouwtraject vervolgens gestart dan spreken arts en patiënt samen het tempo en de doseringsstappen af. De kans op succesvol afbouwen wordt groter met een goede begeleiding van arts en apotheker tijdens het afbouwen. Belangrijk hierbij is dat de arts en de apotheker de patiënt goed voorlichten over mogelijke onttrekkingsverschijnselen, afspraken maken met de patiënt over het afbouwtraject en de mogelijkheid bieden om regelmatig contact en tussentijds overleg te hebben over hoe het gaat.  

Bron: MIND

De documenten zijn hier te vinden:
* Multidisciplinair document ‘Afbouwen SSRI’s & SNRI’s’ (2018)
* Het recent verschenen ’Multidisciplinair document ‘Afbouwen Overige Antidepressiva’ (anders dan SSRI’s en SNRI’s)
* Het eveneens recent gepubliceerde ’informatie voor patiënten en naasten’


Meer over antidepressiva en afbouwen

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.

Overig nieuws


12-05-2025 - Familieopstellingen
12-05-2025 - “You’re treating me like an animal!”
12-05-2025 - Gaat kunstmatige intelligentie de therapeut vervangen?
12-05-2025 - Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
12-05-2025 - Waal
12-05-2025 - Persoonlijkheidsdiagnostiek, een praktische gids
12-05-2025 - Mijn verloren dochter. Rouw om mijn springlevende oogappel
12-05-2025 - De podcasts
12-05-2025 - De bibliotheek
09-05-2025 - Factsheet autisme en overgang
09-05-2025 - Meer vraag naar patiëntenvertrouwenspersonen
07-05-2025 - Pleidooi voor vaste rol psycholoog in euthanasie bij psychisch lijden
07-05-2025 - Jongeren met mentale gezondheidsproblemen ervaren sociale media anders
06-05-2025 - Bestuur instelling moet opstappen van inspectie
06-05-2025 - Patricia Esveld stopt als bestuurder van Pro Persona
06-05-2025 - MIND heeft zorgen over voorjaarsnota, maar ziet ook lichtpuntjes
05-05-2025 - Hoe hersenactiviteit verandert bij de overgang van vroege naar chronische psychose
02-05-2025 - Betere autismediagnostiek bij mensen met verstandelijke beperking
02-05-2025 - De link tussen slapeloosheid, angst en depressie
02-05-2025 - Probiotica verminderen negatieve gevoelens, maar vervangt geen antidepressiva
01-05-2025 - Aantal jongeren in jeugdbescherming laagst sinds 2015
30-04-2025 - Donkere persoonlijkheden van politici versterken politieke verdeeldheid
28-04-2025 - Volle bak!
28-04-2025 - ISTDP geeft aandacht aan onderliggende Cluster C persoonlijkheidsproblematiek
28-04-2025 - Psychische kwetsbaarheid in cabaretvorm
28-04-2025 - Placebo’s werken beter als je weet waaróm ze werken
28-04-2025 - De toxische gezinsdynamiek bij dwingende controle
28-04-2025 - De sprong
28-04-2025 - De podcasts
28-04-2025 - De bibliotheek
26-04-2025 - Ggz-pionier geridderd tijdens lintjesregen

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Familieopstellingen

    van de redactie
  • “You’re treating me like an animal!”

    column van Jorn Albers
  • Gaat kunstmatige intelligentie de therapeut vervangen?

    Willem Gotink
  • Acceptance and Commitment Therapy (ACT)

    (advertentie)
  • Waal

    een gedicht van Zwaantje Storm

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio