Begin 2021, tijdens de tweede lockdown in verband met de coronapandemie, nam het voorschrijven van geneesmiddelen tegen angst en depressie bij jongeren toe. Begin 2022, na opheffing van de coronamaatregelen, zien we nog altijd meer voorschrijvingen van deze middelen bij jonge vrouwen. Dit blijkt uit de derde meting van het Nivel naar voorschrijvingen van psychofarmaca in coronatijd.
Volgens het Nivel lijkt het er op dat de negatieve psychische gevolgen van de coronapandemie en de maatregelen ter verspreiding van corona lang aanhouden, en vooral invloed heeft op jongeren. Mogelijk spelen ook andere factoren een rol, schrijft het Nivel, zoals moeite met het vinden van betaalbare woonruimte of de oplopende inflatie waardoor alles duurder wordt.
Stijging voorschrijven antidepressivum uitsluitend bij jongeren en met name jonge vrouwen
In de tweede lockdown (najaar 2020-voorjaar 2021) kregen zowel jonge mannen als jonge vrouwen in 2021 gemiddeld vaker een antidepressivum voorgeschreven dan in 2019. Deze stijging zette in het eerste half jaar van 2022 door onder jonge vrouwen, terwijl de trend onder jonge mannen stabiliseerde. Dit beeld is in lijn met eerdere bevindingen van het Nivel, namelijk dat jonge vrouwen in 2021 vaker de huisarts bezochten met depressieve gevoelens en angst. Voor andere leeftijdsgroepen waren geen grote veranderingen te zien in voorschrijven krijgen van psychofarmaca tijdens coronapandemie.
Enige nuance
Op LinkedIn nuanceert Christiaan Vinkers, psychiater bij de afbouwpoli in Amsterdam en schrijver van ’Even slikken’, de bevindingen van het Nivel en de conclusies getrokken worden. Allereerst is niet niet Nivel, de meest toonaangevende bron qua antidepressivacijfers, maar de GIP databank en Stichting Farmaceutische Kengetallen. Volgens Vinkers is er, alle cijfers bij elkaar genomen (CBS, GIP databank GEEN stijging van antidepressiva de afgelopen jaren als je naar het totaalplaatje kijkt, andere bronnen wijzen op slechts vier procent stijging bij jongeren. Ook over de keuze van de subgroep heeft Vinkers zijn bedenkingen.
De mogelijke oorzaken van de stijging waar het Nivel van spreekt, ziet Vinkers als speculatie, die er aan bijdragen dat antidepressiva hun negatieve imago houden. De geconstateerde stijging ”kan ingehaalde zorg zijn, betere diagnostiek, of wellicht ook door niet legitieme factoren. Je weet ook nog eens niet waarom de antidepressiva voorgeschreven zijn. Dat is bij 50% van de recepten voor depressie, maar kan ook vele andere redenen hebben.”
Zevende factsheet project ‘Geneesmiddelenmonitor in coronatijd’
In het project ’Geneesmiddelenmonitor in coronatijd: voorschrijven en gebruik van medicatie’ brengt het Nivel voor verschillende geneesmiddelen in kaart wat de effecten zijn van de corona-epidemie op het voorschrijven ervan door de huisarts én op het medicijngebruik door patiënten. De resultaten van ons onderzoek zijn nuttig voor zorgprofessionals, farmaceuten en beleidsmakers in de zorg.
Voor het vaststellen van de cijfers maakt het Nivel gebruik van de gemiddeld 390 deelnemende huisartsenpraktijken van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Deze praktijken zijn representatief voor de Nederlandse huisartsenpraktijken.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
