Het gebrek aan daglicht in de winter kan in sommige gevallen leiden tot een seizoensgebonden depressie. Een daglichtlamp, of moderner, een lichttherapiebril, kan een oplossing zijn. De Belgische krant De Morgen schrijft er over.
De led-lampjes in de bril zorgen voor een lichtsterkte van ongeveer 1.500 lux. De prijs van de bril is een slordige € 200,- Een andere optie is een daglichtlamp, waarmee je gewoon thuis aan de keukentafel tot 10.000 lux binnenkrijgt. Ter vergelijking: op een zonnige dag krijg je ongeveer 100.000 lux binnen.
De enorme dosis wit licht, die via het netvlies de hersenen binnenkomt, geeft signalen af aan de biologische klok in de hersenen. “Het licht gaat de afscheiding van melatonine verminderen, waardoor ook de slaperigheid en de vermoeidheid verminderen”, legt neurowetenschapper en slaapexpert Marie Vandekerckhove (VUB, UGent) aan De Morgen uit. “Ook zorgt licht ervoor dat de amygdala, een belangrijk orgaan bij emotieverwerking, minder actief wordt. Dat leidt dan weer tot minder stress en angst.”
Volgens professor Stephan Claes, diensthoofd psychiatrie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum (UPC) van de KU Leuven, is er wetenschappelijk bewijs dat “lichttherapie kan helpen bij seizoensgebonden depressies, wellicht evenveel als antidepressiva”. Zo vergeleken Franse onderzoekers in 2019 de effecten van lichttherapie met die van antidepressiva. Ze stelden vast dat zowel lichttherapie als de geneesmiddelen de depressieve gevoelens deden afnemen en dat er geen verschil was in effect tussen beide behandelingen.
Het grote voordeel ten opzichte van antidepressiva is dat er nauwelijks bijwerkingen zijn. Een beetje geïrriteerde ogen misschien, maar dat is tijdelijk. Sommige mensen worden enigszins misselijk als ze voor een lichtbron van 10.000 lux zitten, ook dat duurt echter maar kort. Ook gaat het om licht zonder UV en kan het dus geen kwaad voor de huid.
Vandekerckhove beaamt dat een lichtbril of -lamp een positief effect kan hebben op onze stemming en bij een seizoensgebonden depressie, maar benadrukt dat ze geen wondermiddel zijn. “Het kan effectief zijn als ondersteuning, zeker als het gaat om seizoensgebonden somberheid, maar het zal zeker geen depressie op zich oplossen”, zegt ze. “Je moet ook kijken naar de onderliggende factoren van een verlaagde stemming en depressieve klachten.”
“Ik denk dat lichttherapie voor seizoensgebonden depressies vaak een goede eerste stap is in de behandeling, omdat het goed te verdragen is”, zegt ook Claes. “Maar in een aantal studies zie je bij een aantal mensen dat we toch nog een tweede stap moeten nemen en toch psychofarmaca moeten voorschrijven.”
Frisse neus
Maar wie gewoon last heeft van een winterdipje - en dus geen depressie - hoeft volgens Claes en Vandekerckhove niet meteen dagelijks een half uur voor een daglichtlamp te zitten. “Voor mensen met een winterdipachtige klachten zal dat waarschijnlijk wel helpen, maar voor die groep helpen er eigenlijk heel veel zaken, zoals gaan lopen, meer beweging en mindfulness”, zegt Claes.
Bron en voor het hele artikel: Thomas Buelens / De Morgen (voor abonnees De Morgen).
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.