overzicht

De kunst van het ongelukkig zijn

5 - 6.35 de kunst van het ongelukkig zijn

Gepubliceerd: 09-03-2020

 

Johan Atsma recenseert het boek van Dirk de Wachter

 

‘Ongelukkig is hij die het ongeluk niet kan dragen’ is een citaat van de Griekse filosoof Bias van Priene uit 600 voor Christus dat door Dirk de Wachter graag wordt gebruikt in zijn boek ‘De kunst van het ongelukkig zijn’. Daarnaast speelt in dit boek dat je eerder als een pamflet kunt betitelen het kunstwerk ’10 am is When You Come to Me’ uit 2006 van de Amerikaanse kunstenares Louise Bourgeois een belangrijke rol. Daarin zie je in 20 verschillende gouaches handen naar elkaar reiken, de verbinding zoeken.

Met het aanhalen van deze twee (beeld) citaten heb je de essentie te pakken van wat Dirk de Wachter ons in zijn boekje duidelijk wil maken. Onze hedendaags obsessief najagen van geluk, de terreur van geluk zoals De Wachter dat ergens noemt zorgt er niet alleen voor dat daarmee ook mensen worden uitgesloten, het is een heilloze en onmogelijke weg. Aan het slot van het hoofdstuk ‘Wat is geluk?’ stelt De Wachter: “Je bent niet ziek als je ongelukkig bent. Ongelukkig zijn maakt deel uit van het leven, en ermee omgaan is wezenlijk, ik zou zelfs zeggen levensbelangrijk. Maar dat gebeurt te weinig. Verdriet wordt gepsychiatriseerd, en men komt massaal naar mijn collega’s en mijzelf. De geestelijke gezondheidszorg heeft overal ellenlange wachtlijsten. Het lijkt alsof iedereen alleen bij de therapeut zijn hart wil luchten.” Ook in dit boekje komt dan nog even de DSM 5 langs in die zin dat De Wachter bij zijn studenten bepleit deze goed te bestuderen en daarna te vergeten, dat wil zeggen je kennis op de achtergrond te plaatsen zodat je als werker in de GGZ vanuit een systeem kunt denken dat áchter, niet vóór de unieke casus staat die elke mens is.

Het tweede deel ‘Ongeluk’ gaat over verdriet, rouw, verveling, #metoo, kwetsbaarheid en het gaat over de wapens vanuit gezondheidszorg en psychiatrie die we daar tegenover proberen te stellen. Hij zet dat in het hedendaagse perspectief waarin het medisch model opnieuw voorop staat. De Wachter stipt hier ook het normaliteitsbeginsel aan waarin afwijkingen van het gemiddelde als een te diagnosticeren afwijking worden beschouwd, het liefst in het hersengebied. Hij stelt in het perspectief van dit boekje met nadruk en dus vetgedrukt: “Het probleem met de gezondheidsrage is dat ze zich niet inzet voor de afwezigheid van ziekte, maar voor een obsessioneel perfectionisme.” Terwijl ongeluk gewoon bij het leven hoort. Even later volgt met iets meer nuance “In de (terechte) ambitie van de psychiatrie om een wetenschappelijke discipline te willen worden komt het intersubjectieve en onmeetbare aspect van ons vak in het gedrang.” Hier vinden we al een hint naar het laatste hoofdstuk dat “Zin…” als titel heeft. Meetbaar geluk wordt gerelativeerd en er wordt door De Wachter gepleit voor een andere visie, ook hier weer dikgedrukt: “Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing. Streven naar zin en betekenis, daarentegen, is waar het leven om draait.” En dan zijn we aanbeland bij het kunstwerk van Louise Bourgeois (Haar leven verliep niet rimpelloos en leidde tot een bewonderd kunstenaarschap, tot 5 mei is er van haar een overzichtstentoonstelling in museum Voorlinden te Wassenaar) dat op de omslag van dit boekje prijkt. De reikende handen zoeken naar verbinding en dat is waar De Wachter in de laatste zin voor pleit:

“…. toch lijkt een beetje ongelukkig kunnen zijn het eigenlijke talent van het leven. De zin van het bestaan zit in de zorg voor andermans geluk. En die zin is tegelijk het fundament waar we zelf op staan. We zijn op deze aardbol gesmeten, door een reeks toevalligheden. Het enige wat we kunnen doen is er iets zinvols van maken.”

Waarmee Dirk de Wachter het woord Geluk uiteindelijk vervangt door Zingeving. Maar wat nou als dat je ook niet zo makkelijk afgaat… kom je dan toch weer bij die psychiater terecht?

In een informele schrijfstijl en onder een provocerende titel schrijft Dirk de Wachter een makkelijk leesbaar pamflet waarin hij zonder al te veel poespas een levensvisie te berde brengt die mij uiteindelijk wel aanspreekt maar niet geheel bevredigd, ik had op meer diepgang gehoopt.

 

Dirk de Wachter: De kunst van het ongelukkig zijn.
Uitgeverij Lannoo Campus; 105 pagina’s; Prijs € 15,99;
ISBN 978 94 014 6358 4

Overig nieuws


15-01-2021 - Ook MIND pleit voor openen basisscholen en opvang in belang van mentale gezondheid
15-01-2021 - Participatie en inclusie blijft achter voor mensen met ernstig psychische problemen
14-01-2021 - Naar een overkoepelende theorie over autisme
14-01-2021 - E-health en een ernstig psychische aandoening: een lastige combinatie
14-01-2021 - ADHD of druk gedrag?
13-01-2021 - Kindermishandeling lijkt tijdens periode van lockdown te zijn toegenomen
13-01-2021 - Stemmings- of angststoornis als risicofactor voor cardiometabole aandoeningen
13-01-2021 - Bij meerderheid ouderen bleef de mentale gezondheid ondanks corona-maatregelen stabiel
12-01-2021 - Rechter verbiedt zwarte lijst artsen
12-01-2021 - Over het aanleren van zelfmanagement bij een bipolaire stoornis
12-01-2021 - Belgische psychologe en seksuologe levert titel in na officiele waarschuwing vanwege foto's op Instagram
11-01-2021 - Het onzegbare
11-01-2021 - ‘Te snel begrijpen is meestal slecht begrijpen’
11-01-2021 - Met een gedicht kom je verder
11-01-2021 - Rode komeet. Het korte leven en de vlammende kunst van Sylvia Plath
11-01-2021 - Preventie van crisis en dwang
11-01-2021 - AD(H)D en autisme voor de hulpverlening
11-01-2021 - 'In de plus van de bipolaire stoornis heb ik een goede drive'
11-01-2021 - 'Verstomd'
08-01-2021 - Start van zes nieuwe onderzoeksprojecten naar effectiviteit van ggz-behandelingen
07-01-2021 - Floortje Scheepers nieuwe directeur wetenschap bij Kenniscentrum Phrenos
07-01-2021 - Verslavingsproblematiek
06-01-2021 - Progressie in veiligheids- en risicotaxatie kindermishandeling
05-01-2021 - Schadevergoeding voor geweld- en misbruikslachtoffers jeugdzorg
05-01-2021 - Medewerkers en patiënten ggz toch op prioriteitenlijst voor vaccinatie
04-01-2021 - Promotie: nieuwe inzichten in behandeling met elektroconvulsietherapie
04-01-2021 - Ook medewerkers ggz willen voorrang bij vaccinatiestrategie
04-01-2021 - Ruim een miljoen mensen is slachtoffer van huiselijk geweld
04-01-2021 - 'Emergis heeft te grote marktpositie in regio Zeeland'
22-12-2020 - Niet bij corona alleen: de ggz in 2020
22-12-2020 - Eindelijk in werking: de Wet verplichte ggz

Laatste nieuws

Tagcloud


  • adhd
  • alzheimer
  • autisme
  • corona
  • dementie
  • depressie
  • financiering
  • jeugd ggz
  • jeugdzorg
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Onze Facebook pagina

Contactgegevens

info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Ook MIND pleit voor openen basisscholen en opvang in belang van mentale gezondheid

  • Participatie en inclusie blijft achter voor mensen met ernstig psychische problemen

  • Naar een overkoepelende theorie over autisme

  • E-health en een ernstig psychische aandoening: een lastige combinatie

  • ADHD of druk gedrag?

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2021 - GGZ Totaal
Inloggen | Sitehand - Design website met CMS | Ziber - Website software | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio