overzicht

Het misverstand psychotherapie

****-

6 - (7.10) misverstand psychotherapie

Gepubliceerd: 09-12-2019

Johan Atsma recenseert het boek van Flip Jan van Oenen

 

Onder de ietwat provocerende titel ‘Het misverstand psychotherapie’ gaat Flip Jan van Oenen de confrontatie aan met de heersende opvatting in de GGZ dat psychotherapie een steeds effectievere behandeling aan het worden is met de opkomst van klinische behandelmodellen volgens de nieuwste inzichten. Opgeschroefde verwachtingen ten gevolge van deze “vooruitgangsmythe” leiden bovendien tot allerlei ongewenste neveneffecten bij beleidsmakers, therapeuten en cliënten.

Als enthousiast en gedreven psychotherapeut wilde van Oenen wetenschappelijk onderzoek doen naar het psychotherapeutisch model waardoor hij geïnspireerd was geraakt. Gaandeweg kwam hij erachter dat zijn behandelmodel geen aantoonbare meerwaarde had. Bovendien bleek bij nader onderzoek dat de afgelopen 50 jaar geen enkele nieuwe behandelmethode het beter doet dan een vorige. Hij bemerkte vervolgens dat die constatering in het beroepsveld collectief tot ontkenning leidt. Het zette hem aan het denken en dat leidde vervolgens tot dit boek dat je kunt zien als een analyse van de huidige stand van zaken in de psychotherapie en een voorzet tot een andere en wellicht meer realistische kijk op psychotherapie. Dat levert wat mij betreft een verhelderend en inspirerend boek op.

Inleidend stelt van Oenen: “Ik doe in dit boek ook een poging om te verklaren waarom de vooruitgangsmythe in de afgelopen decennia aan kracht lijkt te hebben gewonnen. Ik verbind dit aan de observatie dat onmacht in de huidige samenleving steeds moeilijker lijkt te worden verdragen – dit in het licht van de maakbaarheidsgedachte, die in de neoliberale samenleving steeds meer voet aan de grond krijgt, en het wegvallen van religie als zingevend kader.” De toon is gezet en al hier wordt duidelijk dat van Oenen de ontwikkelingen in de psychotherapie in maatschappelijk perspectief wil plaatsen. Hij maakt zich zorgen: “Om haar geloofwaardigheid te behouden en de destructieve effecten van de mythe te doorbreken, is het naar mijn overtuiging onvermijdelijk dat de psychotherapie - en met haar de hele ggz - krachtig duidelijk maakt dat ze tot minder in staat is dan tegenwoordig gehoopt en gesuggereerd wordt.”

In negen hoofdstukken analyseert Van Oenen de huidige stand van zaken en dan met name de mythe die gecreëerd wordt dat psychotherapie zich alsmaar effectiever ontwikkelt. Daarmee wil hij overigens nadrukkelijk niet beweren dat psychotherapie geen effect heeft maar hij pleit wel voor bescheidenheid. Psychotherapie, wetenschap, de therapeut en de cliënt in de huidige maatschappelijke context worden vanuit de huidige realiteit beschreven.
Van Oenen komt met een andere kijk op psychotherapie dan tot nu toe gebruikelijk. Hij bestrijdt niet alleen de diagnosedrang en het oplossen van de daarmee samenhangende problemen, hij maant tot bescheidenheid en ziet voor de psychotherapie een andere rol. Niet met de bedoeling om het zoveelste nieuwe model te propageren dat dit keer wel gaat werken. Nee, de blik van Van Oenen richt zich op wat hij de essentie noemt van psychotherapie: verdragen. Anders dan veranderen en/of accepteren is verdragen dat waar het volgens hem in psychotherapie om draait. En dat is een boeiende zienswijze. Dat ‘verdragen’ geldt op verschillende wijze voor zowel cliënt als therapeut.

Succesfactoren in psychotherapie die volgens Van Oenen een belangrijke rol spelen zijn: “(…)het scheppen van verwachting en het geven van hoop, de samenwerkingsrelatie en erkenning door de therapeut, en de cliënt systematisch feedback vragen op het verloop van het therapieproces.” En dat zijn heel andere factoren dan het juist doorlopen van een behandelmethode via een vastgesteld protocol en succes in het vooruitzicht. Want, zo zegt Van Oenen aan het eind van zijn boek ” (…) dat psychotherapie ons lijden wel verlicht, maar ons er nooit van kan verlossen.”

In de negen korte hoofstukken onderbouwt Van Oenen zijn zienswijze in klare en toegankelijke taal. Je hoeft het niet helemaal met hem eens te zijn maar het pleidooi voor bescheidenheid wordt degelijk onderbouwd en lijkt me volkomen terecht. Reden genoeg om met dit boekje in de hand als beroepsgroep eens te kijken waar het met de psychotherapie naar toe moet.
Kortom: voor psychotherapeuten en anderen werkzaam in de GGZ verplichte kost!

 

Flip Jan van Oenen: Het misverstand psychotherapie.
Uitgeverij Boom/de Tijdstroom; 160 pagina’s incl Noten; prijs€ 20,-
ISBN 978 90 2443 023 9

Reacties


  • Guus Cruts   11-12-2019 11:04:41

    Het lijkt erop dat Flip Jan van Oenen het eens zal zijn met Dirk De Wachter, want die heeft het ook over ”De kunst van het ongelukkig zijn”, surf maar naar: https://www.vn.nl/dirk-de-wachter-verdriet/

Reageer direct op bovenstaand bericht





Plaats mijn reactie

Overig nieuws


18-07-2025 - Hersenstimulatie helpt bij OCD
15-07-2025 - NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend
15-07-2025 - Zorgen over toename ADHD
14-07-2025 - Dieren in het nieuws
14-07-2025 - De meerwaarde van psychotherapie met paarden
14-07-2025 - Blijvende littekens: hoe jeugdtrauma's doorwerken in het volwassen leven
14-07-2025 - Het Aardvarken
14-07-2025 - De autonome route, zelfbeschikking over het levenseinde
14-07-2025 - Ben ik echt?
14-07-2025 - De podcasts
14-07-2025 - De bibliotheek
10-07-2025 - Onderzoek MIND: AI voorziet in behoefte
10-07-2025 - Uitwerking cao gereed
09-07-2025 - Pilots voor dakloosheid bij ggz-indicatie
09-07-2025 - VR succesvol in behandeling psychoses
08-07-2025 - Pilots Groen voor Gezondheid geselecteerd
08-07-2025 - Ton Vink in bestuur De Hoop Groep
08-07-2025 - LVVP wint kort geding tegen NZa
04-07-2025 - Huisartsen zeer negatief over samenwerking met ggz
03-07-2025 - AZWA-akkoord gaat toch door
03-07-2025 - HIC’s van GGZ Oost Brabant mogelijk naar ziekenhuis Bernhoven
02-07-2025 - Tanja Berger in bestuur NVvP
01-07-2025 - Oproep richting verkiezingen: meer aandacht voor mentale gezondheid
01-07-2025 - Janna Vrijsen hoogleraar Transdiagnostische psychopathologie
30-06-2025 - Wij kijken niet mee
30-06-2025 - Hoe ziet innovatie in de jeugd-ggz er concreet uit?
30-06-2025 - POET: een online emotieregulatietherapie voor jongeren met psychische klachten
30-06-2025 - Bij jongeren veerkracht weven na trauma
30-06-2025 - A NICE DAY
30-06-2025 - Gelukkig gelabeld, van ADHD tot angststoornis: een zoektocht naar mentale gezondheid
30-06-2025 - Wachtlijsten verkort door andere aanpak lichtere problemen?

Laatste nieuws

Tagcloud


  • autisme
  • congres
  • corona
  • depressie
  • gedicht
  • jeugdzorg
  • personalia
  • recensie
  • suicide
  • verslaving

Zoeken in nieuws


Zoek

Contactgegevens

LET OP: GGZ Totaal is geen instelling voor behandeling of begeleiding. Neem daarvoor contact op met de eigen behandelaar of huisarts.
t: -
info@ggztotaal.nl

Deel deze pagina

Neem contact op


Op de hoogte blijven?


Vul uw emailadres in en ontvang gratis ons magazine!

 

 

Disclamer & privacy


Hoe gaan we met jouw gegevens om?

 

Het laatste nieuws


  • Hersenstimulatie helpt bij OCD

  • NZa maakt nieuwe tarieven ggz bekend

  • Zorgen over toename ADHD

  • Dieren in het nieuws

    van de redactie
  • De meerwaarde van psychotherapie met paarden

    door Leendert Douma

Zoeken


 

Social media


FacebookTwitterLinkedInInstagram

 

Weesperzijde 10-H   |   1091 EA Amsterdam   |  info@ggztotaal.nl   |   Webdesign PEW

Copyright 2025 - GGZ Totaal
Inloggen | Ziber Website | Design by PEW Grafisch ontwerpstudio