De psychische gezondheid van Nederlanders is ondanks de coronacrisis stabiel gebleven. Ook tijdens de tweede golf. Dat blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut. Toch is het, ondanks de veerkracht van mensen, belangrijk om alert te blijven, waarschuwen de onderzoekers.
Veerkracht is groot
Toen in maart de coronacrisis in Nederland zorgde voor drastische maatregelen, lieten verschillende studies zien dat 1 op de 3 Nederlanders psychisch gezien achteruit was gegaan. In juni, toen de maatregelen werden versoepeld, zagen we dat mensen zich weer herpakten. De vrees was dat deze positieve effecten in de herfst, tijdens de tweede golf, weer zouden verdwijnen.
Op 13 oktober kondigde de regering weer nieuwe, strengere maatregelen aan. Deze waren weliswaar minder streng dan in maart, maar omdat het weer ook slechter werd en een vaccin op zich laat wachten, was de verwachting dat meer mensen psychische klachten zouden rapporteren. Dit blijkt echter niet uit ons onderzoek.
Net als in juni gaf in oktober 1 op de 6 mensen aan psychisch achteruit te zijn gegaan. 79% bleef stabiel, en 6% was er zelfs op vooruit gegaan. Ondanks de aanscherping van de maatregelen geven mensen hun leven nog steeds een 7. Er werden geen verschillen gevonden tussen laag-, middel- of hoogopgeleiden.
Positieve effecten
Net als in juni gaf een groot deel van de mensen (55%) aan dat ze ook positieve effecten van de crisis konden benoemen. Het meest genoemd werd het thuiswerken en het hebben van meer rust en tijd voor het gezin. Hier zagen we wel een verschil tussen opleidingsniveau. Van de mensen met een laag opleidingsniveau gaf slechts 37% aan iets positiefs te ondervinden van de crisis, vergeleken met 68% van de hoogopgeleiden.
Unieke situatie
De resultaten van het onderzoek laten zien dat we ons in een unieke situatie bevinden, die zich moeilijk laat voorspellen. Aan het begin van de crisis werd een enorme toename van psychische problemen voorspeld en een toename van het aantal suïcides. Toch zagen de onderzoeoekrs juist een daling van het aantal mensen dat zich meldde met psychische problemen bij de huisarts. Ook daalde het aantal suïcides.
Zelf verwachtten de onderzoekers van het Trimbos in juni dat bij een tweede golf het aantal mensen met psychische problemen weer snel zou stijgen. Uit ons onderzoek blijkt dat nu niet. Vergelijkbare resultaten zien we in Engeland, waar een grote studie liet zien dat gevoelens van angst en verslagenheid tegen de verwachting in over de tijd waren afgenomen. De september/oktober metingen van het RIVM laten wel een lichte stijging zien van het aantal mensen dat extra psychische problemen rapporteert, maar deze stijging is niet vergelijkbaar met wat we korte tijd zagen aan het begin van de crisis.
Alert blijven
Toch is het advies om waakzaam te blijven. Veel is nog onbekend. Zo zijn in het onderzoek niet genoeg jongeren meegenomen om een goed beeld te krijgen hoe het met hen gaat. Ook zien de onderzoekers dat het merendeel van de mensen (71%), zelfs als ze psychisch stabiel zijn gebleven, alsnog behoefte hebben aan ondersteuning op het gebied van stress, slaap of andere psychische problemen.
De financiële gevolgen van de crisis zijn voor een groot deel van de mensen door overheidssteun nog beperkt, maar we verwachten dat dat zal veranderen. Met de bijbehorende psychische gevolgen vandien. We blijven daarom pleiten voor alertheid rondom mentale gezondheid, met inachtneming van de enorme veerkracht van mensen.
Bron: Trimbos Instituut
--------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
