Is roken een gevolg of ook een oorzaak voor psychische aandoeningen?

Wereldwijd rookt ongeveer 24% van alle volwassenen, maar roken komt tot twee keer zo vaak voor bij mensen met een psychische aandoening. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat roken een oorzakelijke risicofactor kan zijn bij de ontwikkeling van psychische aandoeningen en dat stoppen met roken leidt tot een betere geestelijke gezondheid.

Op basis van een grote hoeveelheid literatuur, waaronder experimentele, observationele en causualiteitsstudies, vonden Gemma Taylor en Josien Treurs dat is er consistent bewijs is, dat aantoont dat roken een negatieve invloed kan hebben op de hersenen en de geestelijke gezondheid, en dat stoppen met roken de door roken veroorzaakte geestelijke gezondheidsproblemen kan omkeren. Hun model suggereert dat rookpreventie- en behandelingsstrategieën een rol kunnen spelen bij het voorkomen en behandelen van zowel psychische als lichamelijke aandoeningen.

In hun wetenschappelijk overzicht gebruikten Taylor en Treurs een moderne aanpassing van de Bradford-Hill-criteria om nogmaals aan te tonen dat roken geestelijke gezondheidsproblemen kan veroorzaken en dat stoppen met roken deze effecten zou kunnen omkeren.
De Bradford Hill-criteria werden in 1965 door de gelijknamige wetenschapper gepubliceerd, het gaat om een reeks criteria om op basis van epidemiologisch onderzoek een bestaand verband tussen een omgevingsfactor en een ziekte te toetsen op haar causaliteit. Enkele van de criteria zijn de sterkte van het verband, de consistentie, de coherentie, de specificiteit, de tijdelijkheid en het (quasi-)experimenteel bewijs.

Door daarnaast rekening met psychologische, biologische , en omgevingsfactoren, structureerden ze het bewijs het bewijs in een stress-diathese-model, ook wel kwetsbaarheidsnodel genoemd..

Het model suggereert dat roken een psychobiologische stressfactor is, maar dat de omvang van dit effect wordt beïnvloed door de vatbaarheid van de betreffende roker om geestelijke gezondheidsproblemen en andere kwetsbaarheid en beschermende factoren te ontwikkelen.
Taylor en Treur onderzochten biologische mechanismen die het model ondersteunen, zoals door tabak veroorzaakte schade aan neurologische- en stresssystemen. Ook maken ze aannemelijk dat deze systemen zich herstellen na het stoppen met roken, wat leidt tot een betere geestelijke gezondheid.

Voor het hele (Engelstalige) artikel: An application of the stress-diathesis model: A review about the association between smoking tobacco, smoking cessation, and mental health. (https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S1697260022000436?token=792DE6AEFAD92BFE0B6F7761431CE7C9ECA9E3754C96128C07B70964C56AD0040CD46AFB226AFDAAD5B4F197228677F4&originRegion=eu-west-1&originCreation=20230308083118)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).