Rood is ja

Judith de Roos recenseert het boek van Sara Kroos

Een ouderwets beertje kijkt schattig vanaf de kaft de wereld in. Er is ook een charmante achterkant waarbij  een glimlachende Kroos me recht in de ogen kijkt, maar schijn bedriegt. Want schattig blijkt dit boek allerminst te zijn, en ook op een glimlach heb ik mezelf niet kunnen betrappen gedurende de twee avonden waarop ik het boek uitlas.  

In het boek ‘Rood is ja’, schrijft de 41 jarige Sara Kroos, die we vooral kennen als goedlachse cabaretière, de ellende van zich af. Kroos, welke ook in haar shows al openhartig vertelde over seksueel misbruik in haar jeugd door een oom, besluit tot een klinische opname in de GGZ om daar aan haar jeugdtrauma te werken. Ze dacht op de bodem van haar wanhoop aangekomen te zijn. Later bleek er nog een luik in die bodem te zitten. Kroos onthult direct in het begin van het boek al wat er gebeurd is; ze wordt  wederom misbruikt, dit keer door haar therapeute welke intensief met haar werkte aan haar incestverleden. De therapeute, welke in het boek Agnes heet is gedurende de behandeling en erna een seksuele relatie met Kroos aangegaan.

Ze schrijft: in mijn afhankelijkheid van haar en haar zorg, ben ik in alles meegegaan, vanuit de gedachte dat ik van haar hield. Ik heb gelogen over ons, de schuld op me genomen en het heeft me bijna mijn leven gekost.

Kroos geeft in het boek aan jarenlang bang geweest te zijn dat dit verhaal openbaar zou worden, haar schaamte was enorm. Toch besloot ze het op te schrijven, om dwars door de schaamte heen te schrijven. Ze wil beschrijven hoe het is gegaan, hoe schadelijk het was, en ook dat de manier waarop erop gereageerd is minstens zo schadelijk was.

Kroos noemt in het boek geen namen, plaatsen of tijdsaanduidingen. Dat is begrijpelijk maar triggert ook. Je zou als lezer toch echt willen weten waar dit heeft plaatsgevonden. Om er vervolgens met een grote boog omheen te lopen. Het lijkt een onwerkelijk verhaal omdat het bijna niet te geloven is dat een hulpverlener tot zoiets in staat blijkt.

Als lezer wordt je in haar boek meegenomen in haar werkelijke leven. Ze schrijft openhartig over haar relatie met haar vrouw Danielle. Een liefde zoals ze het zelf zegt “zonder reserves, een liefde die jaren de tijd had gehad om te sterken, te ontwikkelen en in beweging te blijven. Dit had ons met gemak ons huwelijk kunnen kosten, maar het heeft ons in alle rauwheid bevrijd van wat we bij elkaar legde en wat niet van de ander was”. Kroos beschrijft uiterst precies hoe alles is gelopen, ze lijkt hierbij geen enkele keer voorzichtig te zijn. Ook de pijnlijke intieme details schuwt ze niet. Zowel haar grenzeloze afhankelijkheid van de therapeute, als haar suïcidepogingen heeft ze aan het papier toe durven vertrouwen.

Als lezer voelt het soms bijna te intiem om zoveel van iemand te weten. Ze had daarin een iets algemenere lijn kunnen aanhouden maar dat had vast geen recht gedaan aan de helende werking die dit tot in detail beschreven verhaal voor haar zal hebben. En dat is haar van harte gegund!

En die beer? Die heeft zelfs een eigen hoofdstuk, want beer was er altijd bij, hij zat op het bed. Beer sluit af:  Sara houdt van theater, boeken, films en muziek. Van haar vrienden, van reizen, van taartjes bakken. En van Daan en Julia houdt ze het allermeest. Sara vindt van zichzelf houden alleen beetje lastig. Daar wordt aan gewerkt.

Sara Kroos: Rood is ja.
Ambo|Anthos uitgevers; 264 pagina’s; €22.99; 9789026361319

Lees hier recensies van Johan Atsma en Judith de Roos (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/recensie)