Naar een overkoepelende theorie over autisme

Er bestaat nog geen overkoepelende theorie over én de oorzaak van autisme én de reden voor de stijgende prevalentie ervan. Een theoretisch model, gepubliceerd in het tijdschrift Medical Hypotheses (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306987720333478), beschrijft nu de oorzaak als een combinatie van sociaal gewaardeerde eigenschappen die voorkomen bij autisme en een aantal gelijktijdig voorkomende handicaps.

Meridian McDonald, onderzoeker neurologie aan het Vanderbilt Universitair Medisch Centrum in Nashville, deed 25 jaar onderzoek naar autisme. In die tijd zag ze de hoeveelheid literatuur stijgen, vanaf de jaren negentig waarin ze letterlijk elk onderzoeksartikel over het onderwerp kon lezen, tot de overvloed aan studies van tegenwoordig.

”Er zijn veel theorieën over de mogelijke oorzaken van autisme, maar geen van die theorieën gaat op voor het merendeel van gevallen van autisme,” schrijft McDonald. ”Er zijn ook veel theorieën over de toename van autisme onder de bevolking, maar tot op heden is er geen theorie geweest die een verklaringsmodel biedt voor alle verschijnselen, inclusief de genetica, sociale geschiedenis en kenmerken van autisme.”

Het CDC, het Centrum voor ziektecontrole en Preventie in de Verenigde Staten, schat dat 1 op de 54 personen in het autismespectrum zit.

McDonald’s theorie past bij de huidige wetenschap over de genetica van autisme, maar verschuift de focus naar positieve eigenschappen van autisme en naar historische gebeurtenissen die de prevalentie van autisme in de samenleving hebben veranderd. Die theorie duidt zij aan als ’The Broader Autism Phenotype Constellation-Disability Matrix Paradigm (BAPCO-DMAP) Theory.’

Theorie past bij de genetica van autisme

McDonald: ”De BAPCO-DMAP-theorie beschrijft hoe mensen zich aangetrokken voelen tot mensen die erg op hen lijken. Ze voelen zich aangetrokken tot bepaalde eigenschappen die vanzelfsprekend voorkomen in de populatie. Dit leidt tot nakomelingen die waarschijnlijk meer van die eigenschappen hebben, maar ook een grotere intensiteit van die eigenschappen.”

De (BAPCO) eigenschappen zijn niet wat mensen verwachten. Ze verwachten dat de eigenschappen over uitdagingen of moeilijkheden gaan, maar in plaats daarvan zijn er zes hoofdkenmerken: meer aandacht, meer geheugen, een voorkeur voor de objectwereld versus de sociale wereld en hun omgeving, toegenomen non-conformiteit, toegenomen verschillen in sensorische en perceptie, en systematisering.

BAPCO kan interactie hebben met ontwikkeling

BAPCO-eigenschappen zijn volgens de onderzoekster niet per se invaliderend. Een persoon kan BAPCO-eigenschappen hebben en nog steeds uitstekende communicatie- en socialisatievaardigheden hebben. Te veel van deze eigenschappen kunnen de ontwikkeling beïnvloeden.

Hoewel het tegen de intuïtie in lijkt te gaan, schetst McDonald bijvoorbeeld hoe toegenomen geheugen en aandacht de taalontwikkeling bij kinderen met BAPCO-kenmerken kan vertragen.

McDonalds: ”De meeste baby’s hebben een kleine aandachtsspanne en een klein werkgeheugen. Deze beperkingen van het geheugen en de aandacht helpen baby’s in feite hun eerste taal te leren door de woorden in de kleinste delen op te splitsen. Maar een baby met zeer veel aandacht en geheugen heeft het moeilijker met het leren van taal, omdat ze de taal niet in zeer kleine stukjes kan opsplitsen, dus leren ze in plaats daarvan groepen geluiden.”

McDonald beschrijft hoe meer geheugen en aandacht kunnen leiden tot echolalie, waarbij kinderen lange zinnen uitspreken of herhalen zonder ze te lijken begrijpen. ”Je kunt kinderen met autisme vaak bezig zien met betekenisgevende activiteiten, zoals steeds weer naar dezelfde show kijken en informatie uit het hoofd leren”.

Wisselwerking tussen BAPCO en handicaps

BAPCO-eigenschappen beïnvloeden ook handicaps. Als iemand én BAPCO-kenmerken én een handicap heeft, zoals het syndroom van Down of een informatieverwerkingsstoornis, dan kunnen deze dingen samen grotere problemen creëren dan wat mensen ervaren die alleen een BAPCO-persoonlijkheid óf een handicap hebben.

Verhoogde prevalentie van BAPCO en autisme

McDonald’s theorie benadrukt ook hoe de prevalentie van autisme is toegenomen in landen met een hoger inkomen. Dat hogere inkomen had maatschappelijke veranderingen als gevolg, die vrijheden op het gebied van onderwijs, werkgelegenheid en andere kansen voor zowel mannen als vrouwen vergroten.

In samenlevingen waar mensen niet de vrijheid hebben om hun interesses en passies na te streven, waar verdienstelijk onderwijs niet wordt gewaardeerd, waar mannen en vrouwen niet de vrijheid hebben om hun loopbaan te kiezen en waar non-conformiteit niet wordt getolereerd, zal de frequentie van BAPCO-kenmerken erg laag zijn.

”De frequentie en intensiteit van BAPCO-kenmerken in de VS zijn bijvoorbeeld toegenomen omdat individuen meer geneigd zijn om andere individuen te ontmoeten en kinderen te krijgen met vergelijkbare opleiding, beroepen en interesses dan 100 jaar geleden mogelijk zou zijn geweest,” schrijft McDonald. ”Wanneer mannen en vrouwen met BAPCO-kenmerken kinderen krijgen, kan dit zowel de frequentie als de intensiteit van BAPCO-kenmerken in de bevolking verhogen.”

Geen remedie voor autisme

McDonald: ”Ik weet nu wat de oorzaak van autisme is, maar niet hoe het te genezen.” Opmerkelijk genoeg is dat ook niet iets dat ze zou willen. ”Wat we ’autisme’ noemen, is de BAPCO-persoonlijkheid gecombineerd met een handicap of zeer intense BAPCO-kenmerken,” schrijft de onderzoekster. ”Omdat de BAPCO bestaat uit sociaal gewaardeerde eigenschappen, is het niet mogelijk om autisme te genezen. In plaats daarvan moeten we ons concentreren op het volledige scala aan handicaps die mensen met en zonder de BAPCO-persoonlijkheid tegenkomen.”

Volgens McDonald moet toekomstig onderzoek zich concentreren op de oorzaken en behandeling van onderliggende handicaps en ook op het bieden van ondersteuning, zoals interventies voor personen met een handicap, inclusief degenen met deze combinatie hebben van BAPCO en een andere handicap.

Lees hier het volledige artikel (Engelstalig) (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306987720333478)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).