'Hold your horses': hoe de frontale hersenschors ons gedrag controleert

Het onderzoek van neurowetenschapper Huub Terra levert fundamentele kennis over hoe we ons gedrag controleren in het gezonde brein. Deze inzichten geven aanknopingspunten om te begrijpen hoe verstoringen in controle van gedrag, in bijvoorbeeld ADHD en verslaving, zijn vastgelegd in onze hersenen.

Cognitieve controle

Om goed te functioneren in de samenleving leren we om ons gedrag te controleren. Niezen we tegenwoordig bijvoorbeeld nog in het openbaar of proberen we het in te houden? Dit doelbewust controleren van gedrag, noemen we cognitieve controle. We weten dat cognitieve controle sterk afhankelijk is van het voorste deel van de hersenen; de frontale schors. Deze frontale schors is een soort controlecentrum die door ervaring heeft geleerd hoe we ons het beste kunnen gedragen. Een wirwar van miljoenen cellen in de frontale schors, genaamd projectieneuronen, zijn constant aan het communiceren met andere hersengebieden waarbij het ene type projectieneuron met het hersengebied voor gedragsaansturing kan communiceren en het andere met het beloningsgebied.

Projectieneuronen

Wat de functie in cognitieve controle is van de verschillende type projectieneuron is nog onbekend. Technieken zoals chemogenetica en optogenetische identificatie stellen ons in staat om dit te ontrafelen. Zo zag Huub Terra, in samenwerking met zijn collega’s Bastiaan Bruinsma en Sybren de Kloet, dat verschillende type projectieneuronen in ratten een andere rol hebben in cognitieve controle. Uitschakelen van het ene type projectieneuron leidde bijvoorbeeld tot meer impulsieve acties, maar uitschakeling van het andere tot minder impulsieve acties. Bovendien lieten deze projectieneuronen zeer specifieke activiteitspatronen zien die succesvolle controle van gedrag voorspelden.

Huub Terra promoveert vandaag (online (https://www.youtube.com/channel/UCnN8TaVYe83472ewz9CH9HA)) aan de VU Amsterdam. De titel van het proefschrift: ’Hold your horses! Controlling behavior with prefrontal to subcortical targets projection neuron’. (https://research.vu.nl/en/publications/hold-your-horses-controlling-behavior-with-prefrontal-to-subcorti)

Bron: VU (https://www.vu.nl/nl/nieuws-agenda/agenda/2020/okt-dec/18nov_h-terra.aspx)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).