Het belang van moeder-kindbinding tijdens de zwangerschap

Op 28 september promoveert docent en onderzoeker Elke Slagt-Tichelman aan de Rijksuniversiteit Groningen. Volgens de promovenda is het van belang om tijdens de hele zwangerschapsbegeleiding aandacht te schenken aan de moeder-kindbinding, de emotionele band die een moeder ervaart ten opzichte van haar kind. Als deze binding niet goed verloopt, kan dat bijdragen aan gedrags- en emotionele problemen, blijkt uit het proefschrift.

Slagt-Tichelman kreeg in 2016 voor een onderzoeksopzet binnen dit proefschrift een internationale prijs, de research proposal award van de International Confederation of Midwives (ICM). Het gewonnen bedrag heeft ze gebruikt voor de data-verzameling van het onderzoek.

’Stel moeder-kindbinding al vroeg tijdens de zwangerschap aan de orde’

De onderzoekers vonden in de literatuur dat depressieve symptomen negatief geassocieerd zijn met de postnatale moeder-kindbinding. Synthetische oxytocine-toediening tijdens de baring is niet geassocieerd aan latere gedrags- en emotionele problemen van kinderen, moeder-kindbinding en postnatale angst. Hoewel synthetische oxytocine-toediening tijdens de baring in geringe mate is geassocieerd met postnatale depressieve symptomen lijkt de klinische relevantie van deze bevinding in de algemene populatie verwaarloosbaar in vergelijking met andere risicofactoren voor postnatale depressie. Bij vrouwen met een hoog risico op een postpartum depressie is de klinische relevantie echter de moeite waard om verder te onderzoeken.

Op basis van de bevindingen van dit proefschrift worden zorgverleners aangeraden om in de dagelijkse praktijk de moeder-kindbinding al vroeg tijdens de zwangerschap aan de orde te stellen en dit tijdens de zwangerschap te blijven doen. Dit kan door het stellen van open vragen vroeg in de zwangerschap en er is een predictiemodel ontwikkeld. Vanaf 20 zwangerschapsweken tot en met 2 jaar postpartum zijn er gevalideerde vragenlijsten beschikbaar voor het meten van moeder-kindbinding. De onderzoekers hebben echter nog geen effectieve prenatale interventies om moeder-kindbinding te optimaliseren, noch weten ze welke interventie effectief is bij prenatale psychische klachten, zoals klachten die kunnen wijzen op een depressie. Interventies zoals groepseducatie gericht op binding en gehechtheid zijn tot nu toe het meest belovend gebleken om moeder-kindbinding te optimaliseren.

Over het onderzoek

Het proefschrift bevat vijf studies. Allereerst een systematisch literatuuronderzoek naar determinanten van prenatale en postnatale moeder-kindbinding. Vervolgens voerden de onderzoekers een longitudinale studie uit waarbij de associatie van synthetische oxytocine-toediening tijdens de bevalling met gedrags- en emotionele problemen van kinderen tot in de vroege kinderjaren en de rol van maternale postnatale angst, depressieve symptomen en moeder-kindbinding werd onderzocht. Daarna kwam een cross-sectionele observationele studie, waarin wordt beschreven of en hoe eerstelijns verloskundigen zich houden aan de richtlijn Prenatale begeleiding verloskundige zorg van de Koninklijke Nederlandse Organisatie voor Verloskundigen (KNOV) door de overgang naar moederschap te bespreken bij het eerste prenatale consult en in welke mate er een verschil was in de aanpak van het bespreken van de overgang naar moederschap tussen nulliparae en multiparae. Ten vierde zijn de resultaten gepresenteerd van een systematisch literatuuronderzoek naar de effectiviteit van bestaande prenatale interventies om moeder-kindbinding te optimaliseren. Tot slot, een prospectieve studie met als doel een multivariabel model te ontwikkelen om vroeg in de zwangerschap suboptimale postnatale moeder-kindbinding te voorspellen.

Het volledige onderzoek is te vinden op Mother-to-infant bonding: determinants and impact on child development: Challenges for maternal health care (http://hdl.handle.net/11370/7fdda045-831a-4cb3-82ba-cd4711075103)

Bron: kennispoort-verloskunde.nl/

------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).