Afgelopen maanden opvallend minder zelfdodingen dan gemiddeld

In de afgelopen twee maanden zijn 15 tot 20 procent minder zelfdodingen en pogingen daartoe door de politie vastgelegd dan in dezelfde periode vorig jaar. Tegelijkertijd zijn de registraties door de politie van verward gedrag met 18 tot 20 procent toegenomen. Met name de daling van het aantal zelfdodingen is opvallend; veel deskundigen verwachten in deze tijd juist een sterke stijging. Dat schrijft de NOS.

De cijfers staan in de wekelijkse rapportages over kwetsbare groepen die onderzoeker Bauke Koekkoek maakt voor het Landelijk Operationeel Team Corona (LOT-c). Dat is een dienstencentrum waarin onder meer de 25 veiligheidsregio’s, politie, brandweer en Defensie samenwerken, dat tijdens de coronacrisis op diverse gebieden de vinger aan de pols wil houden.

De ’weekbeelden’ worden ook gedeeld met onder meer bestuurders en de GGD’s. Er wordt ook ingegaan op de effecten van de genomen maatregelen op bijvoorbeeld daklozen, dwangopnames in ggz-instellingen en meldingen van huiselijk geweld.

Uiteenlopende reacties op lockdown

Nog niet alle cijfers zijn na twee maanden bijhouden al even duidelijk, maar dat is bij de meldingen van zelfdodingen en overlast van verward gedrag anders. Koekkoek, crisisverpleegkundige en lector aan de Hogeschool Arnhem/Nijmegen en aan de Politieacademie, ziet aan de data dat net als de rest van de maatschappij ook mensen met psychische problemen heel verschillend reageren op de coronacrisis. ”Er zijn mensen die snel overprikkeld, angstig of het overzicht kwijt zijn en die nu redelijk welvaren bij de extra rust die er ook is ontstaan. En er zijn anderen die juist toenemende stress ervaren.”

Registraties van verward gedrag stijgen al jaren. Bij de extra stijging nu speelt waarschijnlijk ook een belangrijke rol dat er veel psychiatrische zorg in coronatijd is weggevallen. Koekkoek denkt dat het cijfer iets zal dalen als zorgverleners weer meer bij mensen langsgaan en minder teruggrijpen op beeldbellen, dat lang niet voor iedereen een goede oplossing is.

De afname van de zelfdodingscijfers vindt hij moeilijk te duiden. ”Wat duidelijk is, is dat de sociale situatie nu echt anders is dan normaal. Er zijn nu veel meer mensen die zich ontheemd voelen. Misschien dat dit ervoor zorgt dat sommigen zich de afgelopen tijd minder ’anders’ hebben gevoeld. Maar het kan ook zijn dat sommigen nog even afwachten wat er allemaal gaat gebeuren.”

Bezorgd over slachtoffers

Vorige maand toonde een groep wetenschappers zich bezorgd over de te verwachten ’slachtoffers’ als gevolg van de toegenomen financiële en psychische druk door de corona-epidemie (en de maatregelen die daarom worden genomen). Daarbij verwezen zij naar eerdere economische recessies, toen er een duidelijke stijging in het aantal zelfdodingen te zien was.

Maar volgens Koekkoek staat het nog niet vast dat de huidige crisis volledig vergelijkbaar is met de eerdere van de jaren 80 en de periode na 2007. Hij ziet een toegenomen gemeenschapsgevoel in Nederland en meer steun van de overheid. ”Wat je hoopt, is dat dit doorzet en deze keer tot minder suïcidaliteit zal leiden.”

De Stichting 113 Zelfmoordpreventie ziet op dit moment ook geen toename van het aantal suïcides. Precieze cijfers kan 113 nog niet geven. Evenmin is er een stijging van het aantal gesprekken met de hulplijn. Wel hoort 113 dat veel hulpvragers problemen aan corona relateren, waardoor hun zelfmoordgedachten zijn toegenomen. Eenzaamheid is het meest-genoemde probleem, samen met het afgenomen hulpaanbod.

Hoofdonderzoekster Renske Gilissen van 113 ziet net als Koekkoek een toegenomen saamhorigheid in het land die positieve gevolgen kan hebben. ”Maar het kan ook zijn dat het nog te vroeg is. Risicofactoren als werkloosheid nemen wel toe. We moeten met zijn allen alert blijven.”

Wekelijkse registratie

Tot voor kort waren er, als het ging om zelfdodingscijfers, alleen jaarlijkse data van het CBS, die pas in juni beschikbaar kwamen. Het ging in 2018 om 1829 overlijdens per jaar. Sinds heel kort is er nu onder meer een ’Commissie Actuele Suïcideregistratie Nederland’ onder leiding van 113, die de cijfers wekelijks bijhoudt. De gegevens worden onder meer aangeleverd door de ggz-instellingen, forensische artsen en de Nederlandse Spoorwegen. Koekkoek verzamelt de cijfers ook, maar baseert zich daarbij vooral op de politie, die bij verreweg de meeste niet-natuurlijke overlijdens ter plaatse komt.

Ervaringswerker Marcello van den Anker, die dezer dagen veel bij kwetsbare mensen thuis langsgaat in Limburg, vreest dat veel problemen op dit moment buiten beeld blijven. ”De mensen die het ’t allermoeilijkst hebben, nemen ook niet meer op als de ggz op dit moment belt.”

Ook zijn collega Hans van Eeken, die in de regio Ede in coronatijd nog altijd zelfhulpgroepen organiseert voor mensen met ernstige psychiatrische problematiek, houdt zijn hart vast. ”Vóór corona was er in de ggz al een bijzonder wankel evenwicht. Ik vrees dat velen op dit moment weer een aantal stappen hebben teruggezet in hun proces op weg naar verbetering.”

Bron: NOS (https://nos.nl/artikel/2334626-tot-20-procent-minder-zelfdodingen-in-coronatijd.html)

--------------------------------------------------------------------
Denk jij wel eens over zelfmoord, of doet iemand in jouw omgeving dat? Er over praten helpt!
Neem contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24/7 bereikbaar) of 113.nl.
--------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).