Jaarlijkse drugsmonitor: meer cannabis, cocaïne en alcohol, minder tabak

In 2018 hadden ruim een miljoen volwassenen in het afgelopen jaar cannabis gebruikt. Het gebruik van cocaïne, ecstasy en amfetamine in Nederland blijft ruim boven het Europees gemiddelde liggen. Bijna 1 op de 3 gebruikers van slaap-en kalmeringsmiddelen en bijna de helft van de gebruikers van ADHD-medicijnen, neemt deze middelen niet (alleen) op doktersrecept. In 2018 nam het aantal gemelde dumplocaties van chemisch afval verder toe. Het aantal harddrugszaken bij het Openbaar Ministerie is in 2018 voor het eerst groter dan het aantal softdrugszaken.  Dat blijkt uit de Nationale Drug Monitor 2019.

Het Jaarbericht van de NDM is een uitgave van het Trimbos-instituut en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (WODC). Het bevat trends, cijfers en feiten over het gebruik van en schade door alcohol, tabak en drugs en over de drugsgerelateerde criminaliteit.
Verschillende zaken vallen op.

Meer (bijna) dagelijkse blowers

In 2018 had 7,5% van de volwassenen in het afgelopen jaar cannabis gebruikt en 4,6% in de afgelopen maand. Ruim één van de drie laatste-maand-gebruikers deed dit dagelijks of bijna dagelijks (1,6% van alle volwassenen). Omgerekend zijn dat ongeveer 220 duizend mensen. Dat is meer dan in 2017, toen 1,0% van de volwassenen (bijna) dagelijks cannabis gebruikte (omgerekend 140 duizend mensen).

Evenals in andere Europese landen is het THC-gehalte in geïmporteerde hasj in de afgelopen jaren gestegen. In 2018 was de geïmporteerde hasj beduidend sterker dan de nederwiet (gemiddeld 24,8% THC versus 16,7%). In Nederland gebruikt bijna twee derde van de laatste-jaar-gebruikers meestal wiet, een kwart meestal hasj en een tiende heeft geen voorkeur.

Bijna kwart miljoen volwassenen gebruikt cocaïne

In 2018 heeft 1,6% van alle volwassenen in het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. Dat zijn omgerekend circa 220 duizend mensen. Het gebruik is het hoogst onder 25-29-jarigen, mannen, hoogopgeleiden en inwoners van (zeer) sterk stedelijke gebieden. Ongeveer een op de drie laatste-jaar-gebruikers neemt maandelijks of vaker cocaïne.

Er zijn signalen voor een toename van de populariteit van cocaïne in bepaalde groepen uitgaanders, met name in Amsterdam.

Ook rioolwateranalyses suggereren dat het gebruik in de hoofdstad is toegenomen; er kan geen onderscheid worden gemaakt tussen toeristen en inwoners.

Nederland gaat in de EU-27 plus het Verenigd Koninkrijk aan kop met het laatste-jaar-gebruik van ecstasy en amfetamine onder jongvolwassenen. Voor cocaïne ligt het percentage gebruikers van 15-34 jaar alleen in het Verenigd Koninkrijk hoger.

Medicijnen zonder doktersrecept (‘recreatief’)

In 2018 had ongeveer 1 op de 10 volwassenen in het afgelopen jaar slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt. Ongeveer 3% deed dit (ook) zonder doktersrecept; dit komt neer op ruim 400 duizend mensen. Het gebruik hiervan ligt het hoogst onder 20-24-jarigen en onder hoogopgeleiden. In het uitgaansleven worden slaap- en kalmeringsmiddelen gebruikt om de na-effecten van het gebruik van stimulerende middelen tegen te gaan, met name om weer te kunnen inslapen.

In 2018 signaleerde het Meldpunt Nieuwe Drugs (MND) zeven varianten van nieuwe benzodiazepinen, die mogelijk als recreatieve drug worden gebruikt.

Voor ADHD-medicijnen, zoals Ritalin, lag het laatste-jaar-gebruik op 1,1%. Dat zijn 150 duizend volwassenen, waarvan bijna de helft (ook) zonder doktersrecept gebruikte.  Deze laatste groep verkrijgt de middelen veelal via vrienden en/of koopt deze online.

Geen verdere toename van de geregistreerde drugssterfte

In 2018 overleden volgens de Doodsoorzakenstatistiek van het CBS 224 mensen aan de (directe) gevolgen van drugsgebruik. Daarmee zet de stijging van 123 gevallen in 2014 naar 262 gevallen in 2017 zich niet voort.

Alcohol: meer behandelingen alcoholvergiftiging en geweldplegingen

Tussen 2014 en 2018 daalde het percentage overmatige drinkers van 9,9% naar 8,2%; omgerekend ruim 1,1 miljoen volwassenen. Overmatig drinken is meer dan 21 glazen per week voor mannen of meer dan 14 glazen per week voor vrouwen.

Het aantal behandelingen voor een alcoholvergiftiging bij de spoedeisende hulp nam naar schatting toe van 4400 in 2009 naar 6300 in 2018, waarvan de helft jonger dan 25 jaar was.

Het aantal letsels en geweldplegingen waarbij alcohol een rol speelde was drie keer hoger.

Naar schatting 1900 mensen overleden in 2017 aan de gevolgen van alcoholgebruik. Het gaat hier vooral om beroerten, psychische ziekten, ziektes van de spijverteringsorganen (zoals de lever) en kanker.

Dalende trend in roken

Tussen 2014 en 2018 daalde het percentage rokers onder volwassenen van 25,7% naar 22,4%. De afname in percentage rokers is kleiner onder mensen met een lage of middelbare opleiding dan onder mensen met een hoog opleidingsniveau.

Bron: Trimbos (https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/highlights-nationale-drug-monitor-2019)

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief die tweemaal per maand verschijnt dan iets voor jou! Opgeven van je mailadres is voldoende.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html)