Aantal suïcides tijdens behandeling stijgt, cijfers verschillen sterk per instelling

Het aantal mensen dat suïcide pleegde terwijl ze in behandeling waren bij een ggz-instelling steeg in 2016 met 5 procent tot 724. Dat schrijft het NRC, dat zich daarbij baseert op cijfers die de Inspectie voor de Gezondheidszorg vorige week publiceerde. Het gaat om ongeveer 40 procent van alle suïcides.

Opmerkelijk is dat in sommige instellingen het aantal zelfmoorden tussen 2014 en 2016 fors daalde, terwijl het aantal in andere fors toenam. Bij Pro Persona (o.a. Amsterdam, Arnhem, Tiel) pleegden in 2014 22 mensen zelfmoord, in 2016 41. Ook bij ggz Eindhoven en de Kempen (2.300 medewerkers) is het aantal geslaagde suïcidepogingen bijna verdubbeld, van 16 in 2014 tot 29 in 2016. Directeur- geneesheer Roelof Kleppe vindt de stijging zeer ernstig, zegt hij tegen de NRC. Zelfdoding is volgens hem een groot maatschappelijk probleem, hij heeft zelf suïcidepreventie in portefeuille. „Het is een nare, eenzame manier om dood te gaan. Maar in mijn ervaring fluctueren de suïcideaantallen altijd sterk per regio. Bovendien zien we landelijk en internationaal een stijging in het aantal zelfdodingen.”

Psychiatrie onder enorme druk

Hangt de toename van suïcides binnen de psychiatrie samen met de bezuinigingen sinds 2014? Een derde van de kamers in ggz-instellingen is gesloten. Veel patiënten worden geacht thuis te wonen, met begeleiding van een ‘ambulante’ medewerker die met regelmaat langskomt. Kleppe: „Ik zou dat verband niet een op een leggen. Het speelt vast een rol maar de toename van armoede en eenzaamheid zijn ook van invloed. Toch staat de psychiatrie enorm onder druk. Vooral in de crisisopvang moeten we soms uren lang voor een patiënt rondbellen voordat we ergens een crisis-bed vinden. Dat is tijdverspilling.”

Vroeger deed ggz Eindhoven net als andere instellingen, aan ‘gastplaatsing’ in de regio: als een bed onbezet was, kon iemand in een crisis uit een andere regio even bij hen komen. Als zij vol zaten en er moest iemand acuut worden opgenomen, dan kon hij als gast terecht in een andere instelling. „Dat gebeurt niet meer omdat de nood altijd en overal hoog is.”

Jeugdzorg en -psychiatrie zijn intussen zo „ongekend” afgebroken, dat dat ook gevolgen heeft, zegt Kleppe. „De hele zorgketen is instabiel. Je kunt bedden sluiten maar er moet wel ambulante zorg voor in de plaats komen. En als mijn mensen 30 procent van de dag met administratie en rondbellen bezig zijn, hebben ze weer geen tijd voor zorg.”

Preventie

Hoe suïcide te voorkomen? „Huisartsen en ggd moeten steun krijgen voor preventie. Alle ggz-medewerkers moeten getraind worden op het herkennen van zelfdoding-signalen bij een patiënt. En er is een nieuwe behandelmethode ontwikkeld om mensen die vastzitten in de gedachte dat suïcide de enige uitweg uit hun lijden is, beter te begeleiden.”

Geen acute zorg voor een op vier mensen in psychische crisis

Bijna een derde van de psychiatrisch patiënten die thuis wonen en in een ‘çrisis’ verkeren, moet langer dan twee weken wachten op zorg aan huis. En bijna een vijfde van de patiënten die in crisis is, wacht langer dan twee weken op een crisisopname. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Crisiszorg en herstel’ (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3682190/nieuws/onvoldoende_zorg_bij_een_op_de_vier_psychiatrische_crisissituaties.html?page=2) van MIND Landelijk Platform Psychische Gezondheid, waaraan 762 patiënten (en naasten) in het najaar van 2017 meededen. Vooral buiten kantooruren, zegt MIND, krijgt een kwart van de patiënten geen zorg, terwijl ze dit wel nodig vonden. Daarnaast is het aantal gedwongen opnames met 22 procent toegenomen. Cliënten zeggen dat als eerder naar hen was geluisterd, dwang voorkomen had kunnen worden.

Een patiënt zegt in het onderzoek “ik had genoeg pillen opgespaard om er een einde aan te maken”. Als mensen in een crisis verkeren is het volgens MIND essentieel dat er direct intensieve zorg aan huis wordt geboden, of dat een tijdelijke crisisopname mogelijk is.

Bron: Frederiek Weeda / NRC (https://www.nrc.nl/nieuws/2018/02/19/grote-verschillen-in-suicides-tussen-ggz-instellingen-a1592831)

Lees hier het volledige rapport van de inspectie (https://www.igj.nl/documenten/publicaties/2018/02/08/overzicht-suicidecijfers-per-instelling-2014-2016)

Vond je dit interessant? Misschien is een abonnement op het gratis maandelijkse e-magazine dan iets voor jou! Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html)