Vandaag, donderdag 10 september, is het World Suïcide Prevention Day. Initiatiefnemer IASP (International Association for Suïcide Prevention) vraagt wereldwijd aandacht voor zelfmoordpreventie en het doorbreken van het taboe rond zelfmoordgedachten. Suïcide is wereldwijd één van de belangrijkste doodsoorzaken, met name onder jonge mensen. Elke 40 seconden sterft er iemand door zelfdoding.
Met de zelfgekozen dood van Joost Zwagerman afgelopen week zal World Suïcide Prevention Day in Nederland waarschijnlijk extra aandacht krijgen.
In Nederland maakten vorig jaar 1854 mensen een einde aan hun leven, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Sensoor en 113Online vragen op World Suïcide Prevention Day aandacht voor het belang van een onbevooroordeeld, luisterend oor. Want echt contact kan emotionele pijn verzachten en zelfs levens redden, aldus de organisaties.
Praat er over
Het belangrijkste voor mensen die worstelen met zelfmoordgedachten is dat dit bespreekbaar is, zonder veroordeling. Gehoord worden, erkenning van de pijn, geeft steun en hoop. Een gesprek kan iemand door suïcidale momenten heen loodsen. Wanneer dit niet in de eigen omgeving kan, door taboe of het ontbreken van goede contacten, kan dit bij de anonieme hulplijnen Sensoor en 113Online.
In een persbericht stellen de organisaties dat je geen deskundige hoeft te zijn om iets te betekenen voor een vriend of familielid dat worstelt met suïcidale gedachten. De belangrijkste manieren van hulp voor omstanders zijn:
Wees een onbevooroordeeld luisterend oor. Oordeel en stigmatiseer niet. Zorg er voor dat mensen bij jou uit zich zelf durven vertellen over hun depressie en zelfmoordgedachten.
Verdiep je in depressie. Ieder mens heeft wel eens een inzinking. Maar een depressie is anders dan een dipje. Leer hoe je depressie kunt herkennen en probeer er over in gesprek te blijven met mensen die worstelen met depressieve gevoelens en zelfdodingsgedachten.
Er zijn verschillende manieren om persoonlijk aandcht te besteden aan Suïcide Prevention Day. Brand om 20:00 uur een kaarsje voor je raam of plaats een kaars in je avatar op sociale media, suggereren de organisaties. Praat op sociale media mee met #WSPD en help mee het taboe te doorbreken. Kijk voor meer activiteiten op www.iasp.info/wspd
Vertrouwt iemand jou zijn of haar suïcidale gevoelens toe? Geef het telefoonnummer van Sensoor of 113Online. Zodat die persoon op zware momenten met iemand kan praten, ook wanneer jij niet bereikbaar bent.
Internationaal
International Association for Suïcide Prevention, opgericht in 1960, vraagt aandacht voor suïcidepreventie en voor mensen die worstelen met zelfmoordgedachten. Ook zijn zij een platform voor het internationaal delen van kennis en ervaring op het gebied van suïcidepreventie. Lees hier meer: www.iasp.info
Wereldwijd zijn 344 anonieme (crisis)hulpdiensten, waaronder Sensoor, verenigd in de internationale organisatie IFOTES. Ook IFOTES heeft zich aangesloten bij World Suïcide Prevention Day: www.ifotes.org
Sensoor
Sensoor is, met dank aan 900 vrijwilligers, dag en nacht bereikbaar voor een anoniem gesprek via 0900 0767. In 1958 is Sensoor opgericht in Rotterdam onder de naam SOS Telefonische Hulpdienst. De aanleiding was een krantenberichtje van dominee Teutscher: ’Denk je aan zelfmoord? Bel mij.’’ Die dag en de dagen daarna stond de telefoon roodgloeiend. Inmiddels in Sensoor uitgegroeid tot een brede hulplijn waar mensen 24/7 aandacht vinden voor allerlei soorten problemen, zoals eenzaamheid, rouw en angsten. Al blijft suïcide nog steeds een veelgehoord thema aan de telefoon, chat en e-mail. Sensoor voert deze dienst namens vrijwel alle Nederlandse gemeenten uit. Daarnaast ontvangt zij giften van particulieren, fondsen en kerken. Sensoor is partner van 113Online en Coalitie Erbij.
113Online
113Online is een platform voor online zelfmoordpreventie. Therapie, zelfhulp en acute hulpverlening vormen de drie pijlers. 113Online staat aan de kant van het leven en probeert te zoeken naar een uitweg uit de wanhoop. Hierbij spelen religieuze of ideologische achtergronden geen rol. Anonimiteit staat hierbij hoog in het vaandel en de mening van de hulpzoeker wordt altijd gerespecteerd. 113Online is een onafhankelijke GGZ-instelling. Het Ministerie van VWS subsidieert 113Online. 113Online is partner van Sensoor en Stichting Ex6.
Zelfdoding in Nederland
In 2014 hebben 1 835 inwoners van Nederland een einde aan hun leven gemaakt, gemiddeld vijf per dag. Voor het eerst in jaren is het aantal zelfdodingen niet gestegen. Dat maakt CBS bekend.
Iets minder mannen, meer vrouwen
Sinds 2007 is het jaarlijkse aantal zelfdodingen gestegen, maar in 2014 niet meer.
Met 1 835 zelfdodingen lag het aantal bijna 500 hoger dan in 2007. Vergeleken met 2013 waren er in 2014 iets minder zelfdodingen onder mannen, en nam het aantal zelfdodingen onder vrouwen juist iets toe. De meerderheid van het totaal aantal zelfdodingen wordt door mannen gepleegd. Gerelateerd aan de bevolking is het zelfdodingscijfer 14,9 per 100 duizend inwoners voor mannen en 6,9 voor vrouwen.
Zes op de tien van middelbare leeftijd
Bijna zes op de tien zelfdodingen werd gepleegd door 40- tot 65-jarigen. Vooral het aandeel zelfdodingen bij 50- tot 65-jarigen lag in 2014 met 19,2 per 100 duizend flink hoger dan de 13,2 in 2000. Boven de tachtig daalde het cijfer juist: van 17,7 naar 12,7.
Hoogste zelfdodingscijfer in Noord-Nederland
De sterfte door zelfdoding was het hoogst in de provincie Groningen, waar 13,2 op de 100 duizend inwoners in de periode 2010/2014 een eind aan hun leven maakten. Ook in de andere noordelijke provincies lag het cijfer hoger dan het landelijk gemiddelde van 10,4. In Flevoland en Utrecht waren de minste zelfdodingen met iets minder dan 9 per 100 duizend inwoners. Van de vier grootste gemeenten in Nederland was alleen in Amsterdam het zelfdodingscijfer ruim hoger dan het landelijk gemiddelde.
Ophanging meest gekozen pleegwijze
Ruim de helft van de mannen die zich in 2014 van het leven beroofde, deed dit door ophanging. Bij de vrouwen koos 37 procent voor deze manier. Daarnaast nam een derde een overdosis medicijnen. Bijna een op de tien zelfdodingen vond plaats op het spoor.
Bron: persberichten Sensoor, 113 online en CBS (http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/publicaties/artikelen/archief/2015/aantal-zelfdodingen-in-2014-niet-verder-gestegen.htm)