Effect van social media op jongeren: moe en afgeleid

Volgens onderzoek van UvA-promovendus Teun Siebers ervaren jongeren meer afleiding als ze social media gebruiken. Bovendien zorgt het gebruik de apps vlak voor het slapen gaan voor een slechtere nachtrust.

Dat meldt de UvA op haar website (https://www.uva.nl/content/nieuws/persberichten/2024/04/moe-en-afgeleid-onderzoek-bevestigt-impact-social-apps-op-jongeren.html?origin=C7qo0vSuQiCeMfPYaosIew). Teun Siebers verdedigt zijn proefschrift Tempting triggers: The effects of adolescents’ social media use on distraction, task delay, and sleep op 16 april.

Tracking-app
Gemiddeld zitten jongeren zesenhalf uur per dag op hun smartphone, voor een groot deel op social media. Voor een kwart is dit zelfs meer dan acht uur. De impact van social media op het concentratievermogen van jongeren is nooit goed onderzocht. Het onderzoek dat er is, werd altijd gebaseerd op zelfrapportage. Teun Siebers onderzocht de daadwerkelijke activiteiten van jongeren op hun telefoon. Een tracking app op smartphones van middelbare scholieren, leverde meer dan 750.000 activiteiten op. Gecombineerd met data uit in totaal 55.000 vragenlijsten geeft dat een veel completer beeld van de impact van appgebruik op concentratie en slaap bij jongeren.

Gefragmenteerd gebruik
Van de onderzochte jongeren zegt 82 procent sneller afgeleid te zijn in de uren waarin ze relatief veel op social apps zitten. Ze kijken steeds kort op hun telefoon of er een update is, een gebruikspatroon dat afleiding alleen maar verergerd. Zo’n driekwart van de jongeren zegt afgeleid te zijn door het gefragmenteerde gebruik, als ze aan één stuk op hun mobieltje zitten is iets meer dan de helft afgeleid. Als het gaat om slecht slapen, dan zijn games en social media het meest schadelijk. Jongeren hebben de neiging om het nog een keer te proberen na ‘game over’, en nog een keer en nog een keer. Bij social media is het verleidelijk om te blijven scrollen. Zo blijven jongeren langer met onrust wakker liggen als ze hun telefoon wegleggen.

Negeren
De onderzoeker staat volledig achter de maatregelen op scholen: ‘smartphone/iPhone thuis of in de kluis’. Teun Siebers: “De cijfers zijn kraakhelder: het effect van social apps op afleiding bij jongeren is universeel, het effect op slaap aantoonbaar en jongeren hebben last van smartphones tijdens hun schooljaren. Het is goed om nu de handrem erop te gooien.” Tegelijkertijd moet er een gesprek komen over hoe jongeren zelf in stelling kunnen worden gebracht mobieltjes te negeren op momenten waar dat beter is. Teun Siebers: “Het is een mooie kans voor jongeren om zelfregulatie aan te leren in de puberteit. Als ze zien dat ze zelf de controle hebben over hun gedrag, leren ze ook andere verleidingen te weerstaan.”

Illustratie: Hester van de Grift (https://hester-vandegrift.blogspot.com/)

Lees ook andere artikelen over social media (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/sociale media)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).