Belangenorganisaties ggz verdeeld over Integraal Zorgakkoord

De leden van De Nederlandse ggz, de branchevereniging van ggz-organisaties, hebben vandaag unaniem besloten het integraal zorgakkoord (IZA) te ondersteunen en te willen ondertekenen. De Algemene Ledenvergadering van MIND, de patiëntenkoepel voor de ggz, besloot gisteren, dinsdag 6 september, dat juist niet te doen.
Volgens De Nederlandse ggz (https://www.denederlandseggz.nl/nieuws/2022/de-nederlandse-ggz-stemt-in-met-integraal-zorgakkoord) geeft het integraal zorgakkoord concrete ambities en mogelijkheden om de ggz-zorg in Nederland toegankelijk te maken en te houden. Met voldoende perspectief voor de mensen die er werken.
MIND (https://mindplatform.nl/nieuws/mind-ondertekent-het-integraal-zorgakkoord-niet) ziet als grote bezwaren dat de vrije keuze voor een behandelaar wordt ingeperkt en dat er onvoldoende garanties worden ingebouwd voor de bescherming van persoonsgegevens van cliënten en naasten. Ook is volgens MIND de financiering van de inzet van ervaringsdeskundigen onvoldoende geregeld en is de inbreng van gemeenten en het sociale domein nog onzeker.

Het Integraal Zorgakkoord (IZA)

”De zorgvraag neemt toe, de financiële middelen en zorgpersoneel zijn schaars en de kwaliteit van zorg kan op onderdelen beter. Dit zijn grote uitdagingen waar we in de gehele zorgsector mee te maken hebben. De afspraken die we in een Integraal Zorgakkoord gaan maken zijn toegespitst op de uitdagingen in de curatieve zorg.”
Dat schreef Minister Kuipers in mei in een brief aan de Kamer (https://open.overheid.nl/repository/ronl-5b4edee36c0eadbed576cada267603ba435d2271/1/pdf/kamerbrief-over-voortgang-integraal-zorgakkoord.pdf). Hij was toen al enige tijd bezig het akkoord voor te bereiden middels gesprekken met de meest betrokken organisaties: Verzorgenden en Verpleegkundigen Nederland, Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland, MIND, De Nederlandse GGZ, Landelijke Huisartsen Vereniging, InEen, ZorgthuisNL, Actiz, Nederlandse Federatie van Universitaire medische centra, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, Zelfstandige Klinieken Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en de Nederlandse Gemeenten. Andere partijen zouden waar nodig worden betrokken.

Enkele concept-afspraken

In het IZA wordt onder andere voorgesteld dat bepaalde medische behandelingen uit het basispakket van de zorgverzekeraar worden geschrapt. Het gaat om zorg die wetenschappelijk aantoonbaar niet aan de kwaliteitseisen voldoet of ondoelmatig is.

Op dit moment werkt ongeveer een zesde van de beroepsbevolking in de zorg. Dat dreigt de komende jaren fors toe te nemen, tot wel een kwart in 2040. Dat komt doordat de bevolking vergrijst, er meer chronisch zieken komen en er meer dure behandelingen beschikbaar komen. Het IZA is erop gericht om die groei tot staan te brengen. Maximaal 1 op de 6 mensen die in de zorg werken is daarom het uitgangspunt. (Bron: NOS).

De Nederlandse ggz verwacht dat ze door de afspraken gemaakt in het integraal zorgakkoord het aantal wachtenden op een behandeling binnen enkele jaren flink kan verminderen. Nu is de afspraak dat de behandeling binnen 14 weken na aanmelding start, vanaf eind 2026 moet dat worden verkort naar vijf weken. Een intake moet zelfs binnen twee weken gebeuren. Volgens Stephen Valk, bestuurslid en onderhandelaar, is dan wel essentieel dat aan alle randvoorwaarden wordt voldaan die zijn genoemd in het akkoord. Dat zijn onder andere de opzet en verdere doorontwikkeling van zogenaamde mentale gezondheidscentra. Hierin wordt onderzocht welke hulp en ondersteuning het beste past bij de hulpvraag van de patiënt. Daarnaast moet meer behandelcapaciteit in de monodisciplinaire zorg en vrijgevestigde zorgaanbieders worden vrijgespeeld door meer digitaal zorg te verlenen.

Een tweede belangrijke doelstelling die gerealiseerd moet worden met dit akkoord, is dat de randvoorwaarden worden aangescherpt om de cruciale zorg te behouden én te zorgen voor een voldoende inspirerende werkomgeving om juist hier voldoende personeel te houden voor de mensen met de meest complexe zorgvragen. Valk: “Essentieel is dat er in elke regio een beeld komt welke aanbod regio overstijgend is of cruciaal in deze regio, zodat er afspraken kunnen komen met verzekeraars waardoor deze capaciteit voldoende bekostigd wordt.” (Bron: De Nederlandse ggz).

Er moeten 50.000 mensen per jaar minder naar de ggz worden verwezen. Daarvoor is samenwerking met en verwijzingen naar andere instanties nodig, zoals de wijkverpleging en het sociale domein. Verwijzen naar instellingen met een wachtlijst die de Treeknorm overschrijdt, mag niet meer. 

Kritiek

Hoewel de meeste partijen het Zorgakkoord lijken te gaan ondertekenen, klinkt er ook kritiek. MIND maakte zich al zorgen over de vrije artsenkeuze, de vergoeding voor ervaringsdeskundigen en de privacy.

Onduidelijkheid is er over het budget voor (vooral) name huisartsen en wijkverpleegkundigen. Dat zou met respectievelijk 80 miljoen en 600 miljoen omlaag gaan. Dat geld was afgelopen jaren niet uitgegeven, onder andere door de corona-crisis en nu dus van de begroting afgehaald.. Volgens het ministerie is erechter geen sprake van een bezuiniging, nadat het budget naar beneden is bijgesteld, krijgen huisartsen en wijkverpleegkundigen er in het akkoord weer honderden miljoenen bij. Bovendien krijgen huisartsen en verpleegkundigen in de nieuwe versie meer tijd voor de patiënt. En in de laatste versie heeft het ministerie beloofd 48 miljoen te investeren in de verpleegkunde-sector.

Fundamenteler is de kritiek van Rob Leensen (https://www.ey.com/nl_nl/health/hoe-integraal-is-het-integraal-zorgakkoord), Sectorleider Health en Life Sciencesbij Ernst & Young. Hij vind het IZA een gemiste kans voor open doel. Volgens hem is het akkoord helemaal niet zo integraal. ”Het IZA heeft slechts betrekking op de door de Zorgverzekeringswet gedekte zorg, minder dan de helft van het totale zorgvolume. Dat betekent dat bijvoorbeeld de langdurige zorg (verpleging, verzorging en thuiszorg), de gehandicaptenzorg en de jeugdzorg er geen deel van uitmaken. Dat is vreemd omdat samenwerking tussen zorgdisciplines en afstemming van werkzaamheden al jaren overal met de mond wordt beleden.”

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).